Engelli Araç Hesaplama Nasıl Yapılır? Engelli Araç Alımında Bilinmesi Gerekenler

Engelli bireylerin yaşadıkları en büyük problemlerin başında ulaşım geliyor. Engelli vatandaşların araç alımı ve araç kullanımı ile ilgili çeşitli hakları söz konusudur. Bu doğrultuda engelli ulaşımını kolaylaştırmak ve teşvik etmek için sıfır araç alımlarında ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) muafiyeti bulunuyor. Engelli araç hesaplama ile araç alımı sürecinde ÖTV indiriminin ne şekilde yapılacağı ise merak edilmektedir. 

“Engel Yok, Toyota Var” mottosuyla toplumda farkındalık yaratmayı hedefleyen Toyota da engelli araç hesaplama ve araç alımıyla ilgili merak edilen tüm sorulara cevap veriyor. Engelli araç indirimi hesaplaması nasıl yapılır, engelli araç alımı için evraklar nelerdir ve nelere dikkat etmek gerekir?

Engelli Araç Alımı Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Engelli araç alımı hesaplama işlemi karmaşık gibi görünse de basit bir formüle sahiptir. Engelli araç alımı indiriminde, %90 ve üzerinde engel derecesine sahip vatandaşların elde edeceği indirim miktarını hesaplamak için şu şekilde bir örnek verilebilir:

• Vergiler dahil satış fiyatı 300.000 TL olan bir araç alacağınızı farz edin.
• Satış fiyatı üzerinden %18 KDV bedelini hesaplayıp miktardan düşün (300.000 / 1.18 = 254.237 TL KDV’siz fiyat).
• KDV’yi çıkardıktan sonra ÖTV dahil 254.237 TL’lik satış fiyatından %80 ÖTV bedelini de düşün (254.237 / 1.80 = 141.242 TL ÖTV ve KDV’siz fiyat).
• Vergiler hariç fabrika çıkış fiyatı olan 141.242 TL’ye %18’lik KDV bedelini tekrar ekleyin (141.242 x 1.18 = 166.665 yalnızca KDV’li fiyat).
• Satış bedeli 300.000 TL olan bir otomobili ÖTV muafiyetinden faydalanarak 166.665 TL’ye satın alabilirsiniz.

Engelli araç alımı hesaplama sürecinde yalnızca ÖTV değil her yıl iki defa ödenen MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi) istisnası sunulduğunu da belirtmek gerekir. Buna göre engel derecesi %90 ve altındaki kişiler aracın engellilik hâline uygun özel tertibata sahip olduğunu belirten motorlu araç tescil belgesiyle, %90 engelli araç indirimi hesaplamasının üstünde olanlar ise özel tertibat şartı aranmadan yalnızca engel derecesine ilişkin sağlık kurulu raporuyla vergi dairelerine başvurdukları takdirde motorlu taşıtlar vergisinden muaf tutulabilmektedir. 

01.01.2024 itibarıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından öngörülen taahhütname metninin de vergi dairesine sunulmak üzere engelli araç alımı sonrasında imzalanması gerekmektedir.

Motorlu Taşıtlar Vergisi ne kadar diye merak edenler için bu verginin aracın yaşına ve modeline göre değiştiğini belirtmekte fayda vardır.

Engelli Araç Nasıl Alınır? Engelli Araç Alımı Şartları Nelerdir?

Engelli bireylerin vergi muafiyeti ile engelli araç indiriminden yararlanmaları için belli başlı şartları yerine getirmeleri gerekir. ÖTV’den muaf ve indirimli olarak alınan engelli aracı için öncelikle engel oranına göre değişen durumlar bilinmelidir. Bununla birlikte ÖTV kanununun 7/2. maddesinde belirtildiği üzere engelli araç alımı şartları 2024 yılı itibarıyla aşağıdaki maddelerden oluşur:

• Aracı üzerine alacak engelli bireylerin 18 yaşını doldurmuş T.C. vatandaşı olması,
• Engelli birey 18 yaşından küçük ise velisinin muvafakatname vermesi,
• Engelli birey 18 yaşından büyük ve zihinsel engelli ise vasi kararı vermesi,
• Engel derecesini gösteren resmi raporun tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış olması,
• Alınacak aracın motor hacmi fark etmeksizin vergilerle birlikte 1.591.200 TL’den daha düşük satış değerine sahip olması,
• Alınacak aracın sıfır kilometre olması ve 5 yıl süreyle satışının yapılmaması,
• Engel derecesi %90’dan az olan kişilerin üzerinde engelli olduğunu belirten yeni tip B sınıfı veya eski tip H sınıfı ehliyete sahip olması.

Engel derecesine göre değişen indirim durumları için aşağıdaki engel oranları için sıralanan bilgilere göz atabilirsiniz. 

Yüzde 90 Engelli Araç Alımı 

“Yüzde 90 engelli raporu ÖTV indirimi ne kadar?” sorusu sıkça merak edilen sorulardan biridir ancak bu konuda belli durumlar göz önünde bulundurulmaktadır. Yüzde 90 engel oranını belgeleyen vatandaşlar, ÖTV’siz şekilde araç satın alabilirler ve üzerine araç alınacak %90 ve üzeri engelli bireyin engelli sürücü belgesine sahip olma şartı yoktur. %90 engelli raporunda “ÖTV istisnalı araç kullanabilir” ifadesinin bulunduğu durumlarda bireyler kendi araçlarını kullanabilirler ancak bu durumda engelli sürücü belgesine ihtiyaçları vardır. 

Engellilik derecesi %90 ve üzeri belgesine sahip engellilerin trafiğe çıkmasının uygun olmadığı durumlarda ise araç ruhsatına kaydettirilen 3 kişinin aracı kullanması mümkün olabilmektedir. Bu durumda engelli bireyler için ÖTV muaf olan araçlar; araç sahibi engelli kişinin eşi, kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılabilir

Yüzde 40 Engelli Araç Alımı

Engel derecesi yüzde %40-89 arasında olan bireyler de A veya B sınıfı sürücü belgesi ile indirimden yararlanabilirler. %40 engelli araç almada indirim uygulanırken %26.3 oranında ÖTV indirimi uygulanır ve KDV ödemesi oranı da %15.24’dür. Kişiler 18 yaşından büyükse,  %40-89 engelli raporuna sahipse ve raporda “Sürücü belgesi alabilir” ibaresi yer alıyorsa engelli araç alma şartlarını sağlamaktadır. Yüzde 40 engeli bulunan vatandaşların ÖTV indiriminden yakınları yararlanamaz. Ayrıca engellilik oranı %50, %60 ve %70 olan vatandaşlar için de engelli araç alma şartları ve süreçleri %89 engel oranına kadar aynı şekildedir. 

Engelli Araç Alımı İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?

Engelli raporu ile araç alımı sürecinde bazı evrakları hazırlayarak indirimden yararlanmak gerekir. Engelli araç alımında 2024 yılı için alınması gereken evraklar şu şekildedir:

• Nüfus cüzdanı veya kimlik kartı
• Engelli sürücü belgesi (Eski tip H sınıfı veya yeni tip B sınıfı)
• Özel başvuru formu
• ÖTV ödeme belgesi
• Engel oranı ve durumuna dair sağlık raporu
• Onaylanmış imzalı muayene belgesi
• 18 yaşından küçük ise engelli vatandaşın vasi belgesi

ÖTV engelli araç indiriminden yararlanmak için mutlaka engel oranını gösteren rapor öncelikli olarak hazırlanmalıdır. Hem satın alınan aracın modeline hem de engelli bireyin mevcut engeline yönelik farklı belgeler de gerekebilir. 

Engelli Araç İndirimi Limiti Ne Kadar?

Engelli araç alımı limiti 1 Ocak 2024 itibarıyla istisna limiti olarak 1 milyon 591 bin 200 TL’dir. Bu tarih itibarıyla vergiler dahil Toyota engelli araç alımı kapsamında araç modelleri de aşağıdadır:

• Yeni Yaris Hybrid Dream e-CVT
• Yeni Corolla Hatchback 1.2 Turbo
• Yeni Corolla 1.5 
• Yeni Hilux 2.4 D-4D 4×2 
• Yeni Hilux 2.4 D-4D 4×4