Modern araçlar otonom sistemler ve akıllı teknolojilerle donatılmış olsa da frenler hala bir numaralı güvenlik sistemi olma özelliğini koruyor. Fren pedalına basıldığında balataların diskleri sıkıştırmasıyla meydana gelen durma hikayesinin ardında ise fren hidroliğinin gücü yatıyor. Düşük donma noktası, suya karşı tolerans, yağlama kabiliyeti, paslanma önleyici ve yüksek kaynama noktası gibi özelliklere sahip olan fren hidroliği motorlu araçlarda bir asırdır kullanılan mucizevi bir sıvı. Çünkü pedala uygulanan kuvveti hidrolik basınca dönüştürerek her tekerleğe eşit oranda aktarılmasını sağlıyor.
Fren Hidrolik Yağı Nedir?
Hidrolik sıvısı olarak da bilinen fren hidrolik yağı, araçlarda fren sistemine dahil parçaların çalışmasını sağlıyor. Sıkıştırılamaz özellikteki bu sıvı, fren pedalına uygulanan kuvveti daha da artırarak fren hatları boyunca dört tekerlekte de bulunan fren rotorlarına iletiyor. Bunun sonucunda tekerleklere baskı uygulanarak aracın yavaşlaması sağlanıyor.
Otomotiv endüstrisinde glikol bazlı ve silikon bazlı olmak üzere iki tip hidrolik sıvısı kullanılıyor. Glikol bazlı hidrolik sıvıları ABS sistemine sahip araçlarda kullanılırken, silikon bazlı olanlar ABS teknolojisine sahip olmayan araçlarda ve kamyonlarda kullanılıyor. Hidrolik sıvıları yüksek sıcaklık ve basınç altında çalıştığından kullanım ömrünü doldurduğunda mutlaka değiştirilmesi gerekiyor.
Fren Hidroliği Ne Zaman Değişir?
Fren hidroliği kapalı bir sistem içinde yıllarca dayanabilen bir özellik gösterse de havadan gelen nem hidrolik sıvısına ve fren sisteminin diğer bileşenlerine nüfuz edebiliyor. Nem oranının yüksek olması sıvının kaynama noktasını düşürerek sert frenlemelerde durma kabiliyetini önemli ölçüde zayıflatıyor. Fren sıvısının kirlenmesi sistemin tepkilerini değiştirerek sürüş güvenliğinde risk oluşturduğundan hidrolik sıvısının düzenli aralıklarla değiştirilmesi gerekiyor.
Fren hidroliği değişim süresi aracın tipine, karşılaşılan sürüş koşullarına ve üreticinin önerilerine göre değişiyor. En güvenli uygulama için rutin kilometre bakımlarında motor yağı, şanzıman yağı ve antifriz gibi otomobil sıvıları kontrol edilirken fren hidroliğinin de gözden geçirilmesi gerekiyor.
Fren Hidroliği Değişimi Nasıl Yapılır?
Fren hidroliği değişimi karmaşık ve zorlu bir bakım sürecini temsil ediyor. Ancak fren hidroliği fiyatları söz konusu olduğunda yüksek maliyetler devreye girmiyor. Zehirli ve yanıcı özellik gösteren bu sıvının değiştirilmesinde birkaç ekipman yeterli olsa da işi profesyonellere bırakıp fren hidroliği değişimi fiyatlarının cüzi miktarlara sahip olduğunu da göz önünde bulundurarak risk almaktan kaçınabilirsiniz.
İşte adım adım fren hidroliği nasıl değiştirilir sorusunun cevapları:
- Aracınızı kriko yardımıyla kaldırarak tekerlekleri yerinden sökmelisiniz.
- Eski hidrolik sıvısının tahliyesine geçmeden önce kaputun altındaki fren hidroliği haznesinin kapağını açmalısınız. Tahliye esnasında eski hidroliğin seviyesi azalacağı için hazneye sürekli olarak yeni hidroliğin eklenmesi gerekiyor. Böylece haznedeki sıvının hava almasının önüne geçiliyor.
- Hidrolik tahliyesine fren sistemine en uzak tekerlekten başlamalısınız. Sırasıyla sağ arka, sol arka, sağ ön ve sol ön tekerlekler üzerinde işlem yapılması gerekiyor.
- Fren disklerinin arkasındaki tahliye vidasının plastik tapasını söktükten sonra vidaya uygun boyutlarda şeffaf bir hortum bağlayarak eski sıvının güvenli transferi için hazırlık yapmalısınız.
- Hortumu bağladıktan sonra sıvının tahliyesi için bir kişi vidayı çeyrek tur döndürerek açarken, diğerinin de fren pedalına 5-6 kez basarak eski hidroliğin çıkışı için pompalama yapması gerekiyor.
- Bu aşamada koyu renkli eski hidrolik sıvısı tahliye edildikçe kaputtaki hidrolik haznesine sürekli olarak yeni sıvının eklenmesi gerekiyor. Bu işlem tahliye hortumundan yeni hidrolik sıvısı akana kadar devam etmeli. Ardından vida yeniden sıkılmalı.
- Her tekerlek için aynı işlem uygulanıp vidalar iyice sıkıldıktan sonra plastik tapaların yerine takılması gerekiyor.
- Fren hidroliği değişimin son aşamasını ise yağ haznesinin kapatılması ve tekerleklerin yerine takılması oluşturuyor.
Fren Hidroliği Değişmezse Ne Olur?
- Higroskopik özelliğe sahip hidrolik sıvıları havadan kolaylıkla nem çekebiliyor. Hidrolik sıvısı sızdırmaz bir sistemde yer almasına rağmen, uzun yıllar kullanıldığında nem oranının artışı kaçınılmaz hale geliyor. Bu da fren sıvısı kaynama noktasının düşmesine ve metal bileşenlerden oluşan fren sistemi parçalarının korozyonuna sebep oluyor.
- Fren hidrolikleri eskidikçe zararlı partikülleri hapsetme eğiliminde oluyor. Fren sistemindeki conta ve hortumlarda zamanla kauçuk döküntüleri meydana gelebiliyor. Döküntülerin büyük bir kısmı fren hidroliği haznesinde asılı halde yer alırken; diğer kısmı ABS ünitesine nüfuz ederek kilitleme önleyici sistemin çalışmasını engelleyebiliyor.
- Hidrolik sıvısı ömrünü tamamladığında veya azaldığında frenleme performansı hissedilir derecede düşüyor. İleri aşamalarda fren boşalması veya fren patlaması adı verilen tehlikeli durumlar da meydana gelebiliyor. Fren pedalına basıldığında süngerimsi bir yumuşaklık hissediliyorsa fren hidroliği kaynamış ve frenler boşalmış olabilir.
- Fren hidroliği azalırsa ne olur veya fren hidroliği biterse ne olur sorularına cevap arıyorsanız, sistem üzerinde yeteri kadar basınç oluşturmayan sıvı seviyesi frenlerin çalışmamasına sebep oluyor.
