Egzoz Emisyonu Nedir? Emisyon Ölçümü Nasıl Yaptırılır?

Dünyanın geleceğiyle ilgili her gün biraz daha endişelendiğimiz bir gerçektir. Hâl böyle olunca, egzoz emisyonu da göz ardı edilemeyecek bir konu hâline geliyor. Peki egzoz emisyon nedir, nasıl oluşuyor? Neden düzenli olarak egzoz-emisyon ölçülmesi gerekiyor? Bu ölçüm nerede ve nasıl gerçekleşiyor? Toyota Türkiye olarak egzoz emisyon nedir ve egzoz emisyon ölçümü nasıl yapılır sorularına yanıt verdik!

Egzoz Emisyon Nedir? 

Öncelikle egzoz emisyonu nedir sorusuna kısa bir tanımla yanıt verelim. Araçlarda kullanılan yakıtın yanmasıyla oluşan ve havaya yayılan kimyasalların yarattığı hava kirliliğidir. Yani otomobiller, birçok kimyasalı gaz ve katı parçacıklar hâlinde egzoz yolu ile havaya atar. Dünya üzerinde bulunan araç sayısını düşünürseniz oluşan hava kirliliğinin boyutlarını az çok tahmin edebilirsiniz… 

Toyota hibrit modelleri ise karbondioksit salınımına karşı özellikleriyle zararlı gazların önüne geçer. Özellikle Toyota Corolla Hybrid gibi her yıl binlerce sürücü tarafından tercih edilen modellerin düşük emisyon değerlerine sahip olması, otomobiller tarafından üretilen egzoz gazlarının kontrol altına alınması için öncü olur. 

Taşıtlarda kullanılan yakıtın silindirler içerisinde yanması sonucunda oluşan bu kimyasal birleşenlerin atımı, dizel ve benzinli araçlarda farklılık gösterir. Hidrokarbon, karbon monoksit ve azot oksitler hem dizel hem de benzinli araçların oluşturduğu ortak atıklardır.  Dizel araçlarda bunlara ek olarak partiküller de oluşur.. Zaten dizel motorlu bir aracın egzozunda rahatlıkla görülebilecek karartıların sebebi de bu partiküllerin ta kendisidir. 

Egzoz Emisyon Ölçümü Nedir?

Bilindiği üzere motorlu araçlar, seyir hâlindeyken atmosfere zararlı gazları yayarlar. Bu noktada egzoz emisyon ölçümü de gaz miktarının belirlenen sınırlarda olup olmadığını kontrol eder. Egzoz ve emisyon ölçümünde iki zararlı gaz olan karbonmonoksit ve hidrokarbonların egzozdan çıkış seviyesi kontrol edilir. Yine karbondioksitin hangi seviyelerde yer aldığı da kontrol edilen unsurlardan biridir. 

Egzoz emisyon ölçümü, araç hem rölantideyken hem de yüksek devirde çalışırken yapılabilir. Egzoz emisyon ölçümü, aracın yakıt tasarrufu sağlaması açısından da dikkate değer kontrollerden biridir. Egzoz emisyon ölçümü nedir sorusuna yanıt verdiğimize göre şimdi egzoz emisyon ölçümü nasıl yapılır konusuna geçelim. 

Egzoz Emisyonu Nasıl Ölçülür?

Egzoz emisyonunun önüne geçmek ve çevreye zarar verecek etkilerini ölçmek adına otomobil sahiplerinin belirli aralıklarla egzoz gazı muayenesi, diğer adıyla emisyon testi yapması gerekir. Bu sayede de trafikte seyreden araçlardan yayılan egzoz gazlarının neden olduğu hava kirliliğinin negatif etkilerini en aza indirmek ve çevreyi korumak amaçlanır. 

Emisyon testi ile araç sahiplerinin taşıtlarının trafiğe çıkmaya uygun olup olmadıkları belirlenir. Araçların egzoz gazı salınım değerleri, rölantide ve yüksek devirdeyken ayrı ayrı ölçülür. Ölçüm sonucunda değerler belirlenen sınırlar içindeyse araç, egzoz emisyonu ölçüm pulu almaya hak kazanır. 

Egzozundan çıkan zararlı kimyasalların miktarı kanunlarla belirlenen değerlerin üzerinde olan araçlar ise sınıfta kalmaktadır. Bu durumda olası sorunların en yakın zamanda giderilerek aracın tekrar muayeneye götürülmesi beklenir. 

Unutmayın ki bu testte başarılı olan araçlar hem yakıt tasarrufu sağlıyor hem gelecek nesiller için daha yaşanabilir bir dünyaya katkı sağlar. 

Öte yandan emisyon ölçümü yapılmamış araçlar yalnızca çevreye zarar vermekle kalmaz, trafik denetimlerinde oldukça ağır cezalara maruz kalır. Dahası bu ölçümü yaptırmamış taşıtların periyodik araç muayenesinden geçmesi mümkün değildir. Nitekim bu araçlar muayenede “Ağır Kusurlu” sayılır. Eğer çift yakıtlı bir aracınız varsa her iki yakıt tipi için de ayrı ayrı egzoz emisyon ölçümü yapılır. Hibrit ve elektrikli araçlar ile hidrojen yakıtlı araçlar egzoz gazı emisyon ölçümü işleminden muaf tutulmaktadır.

Hangi Sıklıkta Emisyon Ölçümü Yapılmalı?

Emisyon ölçüm periyotları aracın türüne göre farklılık gösterir:

• Hususi (binek) ve resmi otomobiller için ilk muayene, aracın üçüncü yaşını doldurmasıyla gerçekleşir. Sonrasında ise her iki yılda bir ölçüm yapılması gerekir. 
• Ticari araçlar ve diğer motorlu taşıtlar için bu ölçüm her yıl tekrarlanmalıdır. 

Egzoz Emisyon Ölçümü Nerede Yapılır?

Motorlu kara taşıtlarından kaynaklanan egzoz gazı emisyonlarının kontrolüne dair hazırlanan yönetmelik gereğince yapılan egzoz emisyonu ölçümünü, 81 ildeki tüm sabit TÜVTÜRK Araç Muayene İstasyonları’nda yaptırabilirsiniz. TÜVTÜRK, Türkiye’de periyodik araç muayenesinde yetkili ve görevli tek kuruluş olarak uluslararası standartlarda periyodik araç muayenesi hizmeti vermektedir. 

Egzoz Emisyonu Ölçümü İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

TÜVTÜRK istasyonlarında uzmanlar tarafından yapılacak test için gerekli belgeler:

• Egzoz gazı emisyon ölçümü yapılacak aracın tescil ve trafik belgesi,
• Motorlu taşıt egzoz emisyon ruhsatı,
• Araç sahibinin T.C. Kimlik numarasını gösteren nüfus cüzdanı, ehliyet ya da pasaport.

Egzoz gazı emisyon ruhsatı, 2018 yılında yürürlüğe giren düzenlemeyle kaldırıldı. Fiziksel ruhsat yerine online ölçüm sonuçları dijital ortamda saklanmaktadır. Ayrıca ilk kez ölçüm yaptıran araç sahiplerinin 7 TL karşılığında bir ruhsat alması uygulaması da sona ermiştir. ​Egzoz emisyon ölçüm ücreti 2025 yılı itibariyle de KDV dahil 368 TL olarak belirlenmiştir. 

Egzoz Emisyonu Nasıl Düşürülür?

Motorlu taşıtlarda egzoz emisyonunu düşürmek için birkaç temel parçaya ihtiyaç vardır. Bu parçalar egzoz sistemine monte edilir ve zararlı gazları dönüştürüp filtreleyerek zararsız gazlar olarak doğaya salınmaları sağlanır.

Örneğin benzinli ya da dizel fark etmeksizin tüm araçlarda kullanılan Katalitik Konvertör, yakıt yanması sonucu ortaya çıkan zararlı gazları, kendi içerisinde bulunan kimyasallarla tepkimeye sokar ve daha az zararlı gazlara dönüştürür. 

Yeni nesil dizel araçların pek çoğunda bulunan Dizel Partikül Filtresi ya da kısaca DPF ise dizel araçlardaki yakıtın yanması sonucu ortaya çıkan siyah renkli partikülleri filtreler. Ancak bu partiküller zamanla DPF’nin içinde birikme yapacağından filtrenin düzenli olarak temizlenmesi gerekir.

Emisyon Testi Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

Egzoz- emisyon ölçümünde dikkat edilmesi gereken unsurları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Egzoz gazı emisyon ölçümü öncesinde yapılması gereken en önemli şey, aracın egzoz sistemlerinin doğru şekilde çalışıp çalışmadığını kontrol etmektir. 
• egzoz sisteminde delik, çatlak gibi bir sorun varsa ve bu sorun onarılmadıysa muayene geçersiz sayılır. 
• Yapılan kontrollerde emisyon değerleri yüksek çıkan araçlar, eksikler giderildikten sonra aynı istasyonda ücretsiz olarak ikinci bir ölçüm yaptırma hakkına sahip olur. 

Egzoz Emisyon Ölçümü Ne Kadar Süre Geçerli?

Motorlu taşıtın yer aldığı kategoriye göre egzoz-emisyon ölçümünün geçerlilik süresi de değişmektedir. Binek ve resmi otomobillerde bu süre ilk ölçümün yapıldığı tarihten sonra, iki yılda bir olarak belirlenmektedir. Ticari ve diğer motorlu araçlarda ise egzoz-emisyon ölçüm geçerliliği, bir yılın sonunda yani her yıl olacak şekildedir. 

Motorlu aracınızın ne zaman egzoz-emisyon ölçümüne girmesi gerektiğini e-devlet üzerinden Çevre ve Şehir Bakanlığının bünyesindeki Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Sorgulama sayfasına yönelebilirler. 

Egzoz emisyonu nedir, egzoz emisyon ölçümü nasıl yapılır sorularını yanıtladık. Otomobil dünyasına dair güncel ve gerekli tüm bilgileri Toyota Blog sayfasından öğrenebilirsiniz.