Eğer bir otomobil tutkunuysanız, satın alacağınız otomobilin ne kadar hızlanabileceği sizin için önemli bir sorudur. Hele ki mevzu bahis spor bir arabaysa… Ancak unutmayın ki güvenli ve kontrollü olmayan hız hem sizin için hem de trafikteki diğer insanlar için oldukça tehlikeli. Beğendiğiniz otomobilin varacağı hız sınırı, her ne kadar gönlünüzü fethetse de onun dönüş sırasında devrilmemesini ve hızını koruyarak devam etmesini sağlayan bir diferansiyel kilidi sistemi yoksa, o araçla yapacağınız hız pek de güvenli olmayabilir. Şimdi gelin diferansiyel kilidinin ne olduğuna ve nasıl çalıştığına bakalım. Otomobiliniz için ne kadar önemli olduğunu yazının sonunda siz de anlayacaksınız…
Diferansiyel nedir?
Diferansiyel, günümüzde otomobillere ait temel teknolojilerden biri. Motor torkunu çekiş aksındaki tekerleklere aktararak bu tekerleklerin farklı hızlarda dönmesine imkan sağlıyor.
Öte yandan kilitli diferansiyel ya da diferansiyel kilidi bu mantığın tam tersini işletiyor ve gerektiği zaman her iki tekerleğin de aynı hızla dönebilmesine olanak veriyor. Özellikle 4X4 araçlarda sürüş güvenliğini artırmak için diferansiyel, yerini diferansiyel kilidine bırakıyor. Ancak bu, diferansiyel kilidinin yalnızca 4X4 araçlarda bulunduğu fikrini yaratmasın; 4X2 çekişli araçlarda da yer alabiliyor.
Diferansiyel kilidi ne işe yarar?
Diferansiyel kilidi, tekerleğin boşa dönmesi ya da patinaj çekmesi gibi durumlarda devreye giriyor ve sistem tekerleğe hassas bir fren uygulayarak ona giden gücü azaltıyor. Böylece aracın boşa güç harcaması engellenmiş oluyor.
Fakat bu kilit asıl marifetini virajlarda gösteriyor. Virajlar yay biçimine benzer bir yol izlediği için, buralarda iç tekerleklerin daha yavaş dış tekerleklerin ise daha hızlı dönmesi gerekiyor. Bu hız seviyesini ve tekerlerin tur sayısını düzenleyen ise diferansiyel kilidi oluyor.
Diferansiyel kilidi sürüşü nasıl etkiler?
Sürücünün müdahalesine gerek duymadan görevini otomatik olarak yerine getiren diferansiyel kilidi;
- Zorlu yol koşullarında bile çekişi, hızlanmayı ve dik rampaları çıkmayı kolaylaştırıyor,
- Yol tutuşunu artırıyor,
- Lastik aşınmasını minimuma indiriyor,
- Tekerlek devir sensörlerindeki devir bilgilerini kullanarak devirdeki farklılaşmaları algılıyor.
Diferansiyel kilidi bakımı nasıl yapılır?
Şimdiye kadar anlattıklarımızdan da anlaşılabileceği gibi motor gücünü tekerleklere en uygun şekilde iletmeyi sağlayan diferansiyel kilidi arabalar için oldukça önemli bir parça. Yapısı gereği birçok dişlinin bir arada çalıştığı diferansiyelin düzgün çalışabilmesi için bu dişli ve çarkların düzenli olarak yağlanması ve böylelikle de birbirlerine sürtünerek zarar vermesinin önüne geçilmesi gerekiyor. Bu noktada diferansiyel yağını düzenli olarak değiştirmek ve sık sık seviyesini kontrol etmek genel olarak yeterli. Ancak diferansiyel yağının hangi periyotlarda değiştirilmesi gerektiği sorusunun cevabı, araç tipine ve kullanım yoğunluğuna göre değişiklik gösteriyor.
Diferansiyel kilidi bakımındaki bir diğer önemli husus ise yağ sızmasına engel olmak. Bu durumun önüne geçebilmek için mekanizmanın kaçak yapıp yapmadığı da düzenli olarak kontrol edilmeli. Nitekim diferansiyel yağı biterse, dişliler birbirine zarar verebilir. Bu da tekerleklere yeterli güç iletilmesini engelleyerek sürüş güvenliğinin tehlikeye atılmasına sebep oluyor.
Diferansiyel kilidi hangi yollarda kullanmak sakıncalıdır?
İki çeşit diferansiyel kilit var: Bunlardan biri yüzde 100 kilitleme yapan diferansiyel kilidi, diğeri ise sıralı kaydırmalı diferansiyel kilidi. Sıralı kaydırmalı diferansiyel kilitleri asfalt yollar üzerinde rahatlıkla kullanılabiliyor. Ancak araziye girdiklerinde performansları yüzde 50’ye düşüyor. Arazi kullanımlarında ise imdadınıza yüzde 100 kilitleme yapan diferansiyel kilitleri yetişiyor.
Asfaltta ya da kaygan zeminde kullanıldığında diferansiyel kilidi sürücünün iradesi dışında aracın kaymasına sebebiyet verebiliyor. Böylesi yollarda iki tekerlek birbirinden farklı dönemeyeceği için yol tutuşu azalıyor. Bu durum da aracın kaymasına neden oluyor. Buna ek olarak, aracın dönüşleri zorlu ve kasıntılı olacağından mekanik parçalar da zarar görüp aşınabiliyor.
