Otomotiv teknolojileri hareket eden bir aracı durdurmak için farklı frenleme sistemleri kullanıyor. Sürtünme esasına dayanarak çalışan bu sistemler arasında en modern teknolojilerin başında hidrolik frenler geliyor. Hidrolik sıvısı, silindir, sıvı hatları, disk rotoru gibi parçalar ve basınç sonucu meydana gelen sürtünmeyle çalışan hidrolik fren sistemiyle ilgili merak ettiğiniz her şeyi bu yazıda bulabilirsiniz.
Hidrolik Fren Sistemi Nasıl Çalışır?
Aracınızı durdurmak için fren pedalına basmanız yeterli ancak bu basit eylemin arkasında karmaşık bir sistem bulunuyor. Hidrolik sistemler sıvı basıncına dayalı bir çalışma prensibine sahip olduğundan fren hidroliği adı verilen akışkan kullanılıyor.
Fren pedalına basınca sırasıyla aşağıdakiler gerçekleşiyor:
- Pedala basınca ana silindir adı verilen hidrolik haznesine bir piston bastırılıyor.
- Bu basınç hazne içindeki sıvının dışarı çıkarak borular yardımıyla tekerleklere iletilmesini sağlıyor.
- Fren hidroliğinin kuvveti, içinde balataların bulunduğu kaliper pistonunu harekete geçiriyor ve fren pabuçlarının disk üzerinde baskı yapmasını sağlıyor.
- Hidrolik disk fren parçalarında meydana gelen bu baskı tekerlek hareketlerinin kısıtlanmasına neden oluyor.
Hidrolik Fren Sisteminin Avantajları Nelerdir?
Kamyon ve tır gibi büyük tonajlı taşıtlarda havalı fren sistemleri yaygınken binek otomobillerde en ideal sistemi hidrolik frenler temsil ediyor.
Hidrolik frenler kullanıcılara şu avantajları sunuyor:
- Dört tekerleğin tümüne eşit frenleme gücü sağlıyor.
- Piston ve silindirin boyutu değiştirilerek uygulanan kuvvet artırılabiliyor veya azaltılabiliyor.
- Eklem noktalarına sahip olmadığı için daha düşük aşınmayla çalışıyor.
Hidrolik frenlerin güvenlik avantajını Acil Fren Uyarı Sistemi (EBS), Kilitleme Önleyici Fren Sistemi (ABS) ve Elektronik Fren Gücü Dağıtımı (EBD) gibi gelişmiş teknolojilerle birleştirmek istiyorsanız, Toyota’nın sunduğu imkanlardan yararlanabilirsiniz.
Hidrolik Fren Arızası Nedenleri
En temel güvenlik donanımlarından biri olan frenlerin düzgün çalışması büyük önem taşıyor. Fren arızası nedenleri hakkında bilgi sahibi olarak arızaların ve dolayısıyla kazaların önüne geçebilirsiniz.
- Bakım programının aksatılması
Otomobillerdeki diğer birçok parça gibi frenler de sınırlı bir kullanım ömrüne sahip. Bu nedenle zamanla meydana gelen yıpranmaları önlemek için düzenli bakım yapılması gerekiyor. Fren balatası ve pabuçları için belirtilen kullanım ömürleri standart sürüş koşulları altında geçerli olduğundan özellikle yoğun trafikli şehir içi sürüşlerde bakım periyotlarını aksatmamak gerekiyor.
- Balataların aşırı ısınması
Fren balataları aşırı kullanım nedeniyle ısınarak sert veya kırılgan hale gelebiliyor. Bu sertleşme, pabuçların tekerlek rotor diskini kavrama kabiliyetini azaltarak sürüş güvenliğini tehlikeye atıyor.
- Hasarlı ve aşınmış disk fren rotorları
Tekerlekteki disk fren rotorlarının hasarlı veya çentikli yapıya sahip olması balataların ömrünü kısaltarak arızalara neden oluyor. Balatalar değiştirilirken disk rotorlarının da işinin ehli profesyoneller tarafından düzeltilmesi veya ihtiyaç halinde değiştirilmesi gerekiyor.
- Hidrolik sıvı sızıntısı
Yağ veya diğer hidrolik sıvılar, siz farkında olmasanız da arabanızın motorundan veya fren hatlarından sızabiliyor. Aracın durma mesafesinin arttığını gözlemliyorsanız hidrolik hatlarında sızma meydana gelmiş olabilir.
- Çamurlu ve ıslak sürüş koşulları
Islak zeminlerde sürüş yapmak doğal olarak balataların ve disk rotorlarının ıslanmasına neden oluyor. Pedala hafifçe dokunarak kontrollü yavaşlama yapmak fazla suyu gidermeye ve balatalar ile disk rotorları arasında uygun sürtünmeyi yeniden oluşturmaya yardımcı oluyor. Her zaman olduğu gibi ıslak koşullarda, özellikle de arabanın tekerlekleri kısmen suya batmış durumdayken dikkatli olmak gerekiyor.
- Hidrolik sıvı basıncının azalması
Fren hidrolik yağı basıncı azaldığında araçların durma yeteneği de azalıyor. Frenlerin hiç çalışmadığını veya kötü çalıştığını fark ettiğinizde sıvının hatlar boyunca hareket etmesi ve basıncın artması için pedala birkaç kez hafifçe baskı yapabilirsiniz. Basınç düşüklüğü çoğunlukla hidrolik sıvısı azaldığı için meydana geliyor. Bu nedenle yetkili bir servise giderek sistemde sızıntı olup olmadığını kontrol ettirmelisiniz.
