Herkesin bildiği üzere lastikler belirli bir süre içinde hava sızdırıyor ve basınç kaybına uğruyor. Yeni alınan bir lastik, yıl boyunca 3 ila 9 psi arasında basınç kaybediyor. Çoğu sürücü bu durumun farkında olmadan lastik basınçlarını sadece servis dönemlerinde kontrol ettiriyor ve sürüş güvenliğini tehlikeye atabiliyor. Lastik basınç uyarı sistemleri bu sebeple sürücüler için oldukça önemli.
Lastik basınç uyarı sistemleri son on yılda üretilmiş araçların hemen hemen tümünde bulunuyor. Ancak eski model araç kullanan sürücüler de ek modüllerle bu uyarı sistemine sahip olabiliyor. Bu uyarı sisteminin ortaya çıkışındaki en büyük etken, birçok araba kazasının düşük lastik basınçlarından kaynaklanmasıydı. Güvenli sürüş için olmazsa olmaz özelliklerden biri haline gelen lastik basınç uyarı sistemi, yaygın şekilde kullanıma başlamadan önce sürücülerin araçlarından inmeleri ve lastiklerine doğru eğilerek basınçlarını gözlem yoluyla tahmin etmeleri bekleniyordu.
Peki hayati öneme sahip bu sistem tam olarak nasıl bir işleyişe sahip ve sürücüleri tarafından nasıl kullanılıyor? Şimdi gelin lastik basınç uyarı sistemine dair merak edilenleri cevaplandıralım.
Lastik basınç uyarı sistemi nedir?
Lastik basınç uyarı sistemi, aracınızın lastiklerinin ideal hava basıncına sahip olup olmadığını ölçen elektronik sistemlere deniyor. Bu sistem sayesinde güvensiz sürüş koşulları oluşturan durumlarda gösterge panelinde bulunan ikaz ışığı yanarak sürücüleri uyarıyor. At nalına benzeyen bu ikaz ışığının içindeki ünlem işaretinin yanıp söndüğünü görüyorsanız, mutlaka lastik basınçlarınızı kontrol etmeniz gerekiyor.
Lastik basınç uyarı sistemleri doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki farklı çeşide sahip. Dolaylı basınç uyarı sisteminde lastiklerin hava basıncı farklılıklarından dolayı meydana gelen dönme sayıları baz alınarak hesaplamalar yapılıyor. Nitekim ön tekerlekleriniz ve arka tekerlekleriniz arasında belirgin basınç farklılıkları mevcut ise bu tekerleklerin dönme hızları eşit olmuyor. Düşük basınca sahip tekerlekler fazla tur atıyor. Dolaylı basınç uyarı sistemleri daha ucuz, bakımı ve montajı daha kolay olduğu için daha sık tercih edilebiliyor.
Doğrudan basınç uyarı sistemi ise lastiklerdeki basıncı doğrudan ölçen sensörlerden oluşuyor. Bu sebeple doğrudan basınç metodu, dolaylıya göre daha kesin ve daha doğru sonuçlar veriyor. Doğrudan metodun bir diğer avantajı ise lastik değişimlerinden sonra meydana gelebilecek ölçüm hatalarını minimuma indirmesi.
Lastik basınç uyarı sistemi nasıl kullanılır?
Peki bu sistem nasıl kullanılıyor? Metal supaplar ile jant içine yerleştirilen uyarı sensörleri, lastiklerde yaşanan ani basınç değişimlerini kablosuz bağlantı ile gösterge ekranına yansıtıyor. En az on yıllık ömre sahip pillerle çalışan sensörler aynı zamanda sıcaklık ve açısal hız değerlerini de ölçüyor. Ölçümler aracın belirli bir hız değerine çıkmasıyla başlıyor. Bu hız değeri genellikle 20km/s olarak biliniyor.
Lastik basınç uyarı sistemi nasıl sıfırlanır sorusu da yine sürücülerin cevabını merak ettiği bir soru. Lastik basınç değerlerinizi ideal seviyeye getirdikten sonra uyarı ışığı yanmaya devam ediyorsa, öncelikle belirli bir mesafe gitmeniz gerekiyor. Böylelikle sistem yeni basınç değerlerini algılayarak uyarı ışığını söndürüyor. Buna rağmen ikaz ışığı yanıyorsa, her araçta farklı noktalarda bulunan “set” düğmesine veya tuşuna birkaç saniye basılı tutarak lastik basınç uyarı sistemini sıfırlayabilirsiniz.
Uyarı sistemleri doğrudan veya dolaylı olarak iki farklı şekilde karşımıza çıksa da aynı amaca hizmet ediyor ve sonuç olarak aynı gösterge ışığını etkinleştiriyor. Elektronik uyarı sistemleri uygun bakımlar yapıldığında doğru sonuçlar verse de bunların manuel hava basıncı kontrollerinin yerini alamayacağını da bilmeniz gerekiyor.
Bazı sistemlerde dagnostik cihaz ile lastik basınç sensörlerinin kalibrasyonunun yapılması gerekiyor. Hangi sensörün hangi tekerleğe bağlı olduğunun ve zerindeki kodların tanıtılması açısından bu işlem önemli. Bir diğer önemli konu ise stepnesi orijinal olan araçlarda belli aralıklarla stepne havasının kontrol edilmesi gerektiği.
Bu noktada bir konunun daha altını çizmekte fayda var. Yazlık, kışlık lastik değişimlerinizi dışarıda bir ustayla çözmek yerine yetkili servislerde gerçekleştirmeniz öneriliyor. Nitekim işin ehli olmayan ustalar bu işlem sırasında lastik basınç sensörlerin kırılmasına neden olabiliyor.
Lastik basınç uyarı sisteminin avantajları nelerdir?
Lastik basınç uyarı sistemi ne işe yarar diye düşünüyorsanız pek çok avantajı olduğunu bilmelisiniz. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Lastik basıncındaki ani değişimleri izleyerek kazaları önlüyor.
- İdeal lastik basıncını bildirerek yakıt tasarrufunda önemli rol oynuyor. Dolaylı olarak emisyonu düşürüyor.
- Lastiklerin yıpranmasını engelliyor ve ömrünü uzatıyor.
- Araçların daha kolay ivmelenmesini sağlıyor ve performans artışına katkıda bulunuyor.
