Triger kayışı, araçların motor kısmında bulunan hayati parçalardan sadece biri. Bu sebeple triger kayışı nedir ve ne işe yarar bilmek gerekiyor. Zamanlama kayışı olarak da bilinen bu parça, motorun güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak için eksantrik miliyle krank milinin hareketlerini senkronize ediyor. Krank mili, motorda oluşan doğrusal hareketi dairesel harekete çeviren bir motor elemanı. Kam mili olarak da bilinen eksantrik mili ise sahip olduğu supaplar sayesinde motorda emme ve egzoz görevi görüyor.
Triger kayışı motorun çalışmasına doğrudan etki ettiği için kopmalara karşı bakımının önemle yapılması gerekiyor. Arabalardaki birçok parça gibi triger kayışının da belirli bir ömrü var. Ömrünü dolduran triger kayışları değiştirilmediği takdirde motor üzerinde maliyetli hasarlara neden oluyor.
Triger elemanı kayış ve zincir olmak üzere iki farklı çeşide sahip. Triger zincirleri genellikle büyük motorlu araçlarda kullanılmakla birlikte kauçuk kayışlara göre çok daha fazla uzun ömre sahip. Ancak birçok otomobil üreticisi üretim maliyetlerini ve motordaki gürültüyü azaltmak için kauçuk triger kayışı kullanıyor.
Triger kayışı ne işe yarar?
Triger kayışı motor üzerindeki krank mili ve eksantrik mili arasında hareketi düzenleyerek bir çeşit güç iletimi görevi görüyor. Dişli yapıdaki bu kayış motorun güvenli bir şekilde çalışabilmesi için olmazsa olmaz bir parça.
Eksantrik milinin çalıştırdığı supaplar motora temiz hava pompalarken diğer yandan yanmış egzoz gazını tahliye görevi görüyor. Bu görevin eksiksiz bir şekilde yerine getirilebilmesi için supapların açılıp kapanma zamanları oldukça önemli. İşte bu noktada triger kayışı devreye giriyor. Zamanlama kayışı olarak da bilinen triger kayışı eksantrik mili üzerindeki supapların senkronize bir şekilde açılıp kapanmasını düzenliyor. Triger bunun için ihtiyacı olan dönme enerjisini de krank milinden alıyor.
Triger kayışı ne zaman değiştirilir?
Motordaki triger elemanı araçların bazılarında kayış bazılarında da zincir olarak karşımıza çıkıyor. Daha dayanıklı olan triger zincirleri aracın ömrü kadar dayanabiliyor. Kauçuk kayışlar yapısı dolayısıyla belirli bir dönemden sonra değiştirilmeye ihtiyaç duyuyor. Tam da bu noktada triger kayışı kaç kilometrede değiştirilir sorusunun cevabı büyük önem taşıyor.
Her otomobil üreticisi triger kayışlarına farklı ömürler biçiyor. Ancak yine de ortalama bir değer söylemek mümkün. Triger kayışlarının genellikle 60.000 km veya 4 yıllık kullanımdan sonra değiştirilmesi öneriliyor. Ancak kullanıma bağlı olarak yıpranma ve deformasyonlar da oluşabiliyor. Bu nedenle triger kayışı bakımı düzenli olarak yaptırılması gereken bir işlem.
Triger kayışının en büyük ve nihai arızası kopması olduğu için önceden önlem almakta fayda var. Aksi takdirde kayış koptuğunda motorda ciddi hasarlar oluşabiliyor. Ancak sürücülerin triger kayışının değişim zamanını tek başına anlamaları pek mümkün değil. Bu konuda mutlaka yetkili bir servise danışmak gerekiyor.
Triger kayışı koparsa ne olur?
- Kayış koptuğunda zamanlaması bozulan supaplar, kapalı kalması gerekirken açık pozisyonda kalıyor.
- Aynı silindir üzerinde bulunan pistonlar, açık kalan supaplara çarpıyor.
- Senkronizasyonu bozulan parçalar arasındaki çarpışma motoru çalışmaz duruma geliyor.
- Triger kayışının kopması motorda maliyetli hasarlar oluşmasına neden olabiliyor.
Triger kayışıyla ilgili bahsedilmesi gereken en önemli konulardan biri de kopmaya neden olan faktörler. Kayışın kullanım ömrünün dolması ve devirdaim pompasının arızalanması kopmaların en önemli nedenleri arasında. Gücünü triger kayışından alan devirdaim pompası arıza durumunda kayışı koparabilecek güçte bir tepki gösteriyor. Devirdaim pompası arızaları genellikle soğutma sisteminden kaynaklanıyor. Bu sebeple soğutma sistemini düzenli olarak bakıma sokmak ve antifriz kullanımına dikkat etmek gerekiyor.
