Motorlu araçlarda gücü bir şafttan diğerine aktarmak için zincir, kayış ve dişli gibi güç aktarma elemanları kullanılıyor. Esnek ve verimli bir güç iletim elemanı olan V kayışı da bunlardan biri. Alternatör kayışı olarak da bilinen V kayışı, motor kasnağından aldığı gücü hidrolik direksiyon pompası, klima kompresörü, fan ve alternatör gibi bileşenlere aktaran parçaya deniyor. Adını ise şeklinden alıyor.
V Kayışı Ne İşe Yarar?
V kayışı en temel anlamıyla motordan gelen gücü başka parçalara aktararak onların çalışmasını sağlıyor. Şekil itibariyle aynı işi yapan diğer zincir ve kayış türlerine göre daha efektif bir sonuç veriyor. Çünkü enine kesiti V harfini andıran bu kayış aynı şekildeki kasnak oluklarına kusursuz bir biçimde oturarak kayma ve hizalama sorunlarını ortadan kaldırıyor.
Zincirlerin aksine, yağlama veya bakım da gerektirmeyen bu aktarım organı genellikle kauçuk malzemeden yapılıyor. Kauçuk malzemenin içinde ise dayanıklılığını artıran lif dokuları gömülüyor. Bu ana malzemenin yanı sıra polyesterden yapılmış yük taşıyıcı gerdirme elemanlarına da sahip. Gerdirme elemanları kayışın yük taşıma kapasitesini artırıyor.
V Kayışı Neden Bozulur?
Uzun ömürlü kauçuk esaslı malzemeden üretilen V kayışı için belirlenmiş bir değişim kilometresi yok, her periyodik bakım sırasında kontrol ediliyor ve kayışın aşınma durumuna göre değiştirilmesine karar veriliyor. Alternatör kayışının erken aşınmasının sebepleri arasında su, yol kirleri, aşırı ısı ve yağ sızıntıları yer alıyor.
Kayışın üzerine aşırı yük binmesi veya zamanla aşınması içindeki gergi elemanlarının kırılmasına yol açıyor. Gerdirme elemanları zayıflayınca da kayışın yük taşıma kapasitesi azalıyor. Bunun sonucunda kayışta kopma meydana gelebiliyor. Kaputun altında açık ve korunmasız bir biçimde yer alması oksitlenme kaynaklı bozulmalara da sebep oluyor.
V Kayışı Koparsa Ne Olur?
V kayışı araçtaki birçok önemli parçanın çalışmasını sağladığı için koptuğunda aracınızı süremeyebilirsiniz. Örneğin su pompası çalışmadığında motor aşırı ısınacağı için hararet meydana gelebilir ve motor zarar görebilir.
Ayrıca aracınızda hidrolik direksiyon sistemi varsa, servo direksiyon pompası devre dışı bırakılacağı için direksiyon yardımını kaybedebilirsiniz. Buna ek olarak alternatörün çalışmaması elektrikle çalışan araç parçalarının çalışmamasına sebep olabilir.
V Kayışı Değişimi Nasıl Olur?
V kayışı değişiminin nasıl olduğunu anlatmadan önce ne zaman ve hangi durumlarda değiştirilmesi gerektiğini açıklamak gerekiyor. Otomobil üreticileri genellikle kayış değişimi için belirli bir kilometre mesafesi belirtmiyor. Bu sebeple kayışın durumu periyodik bakımlarda kontrol ediliyor. Kayış üzerinde kesik, çatlak veya diğer aşınma belirtileri varsa değiştirmek gerekiyor.
Yıpranmış bir kayışın erken belirtilerinden biri de yağmurlu havalarda ortaya çıkıyor. Motoru çalıştırdığınızda gıcırdama şeklinde gelen bir V kayışı sesi duyuyorsanız kayışın değişim zamanı gelmiş olabilir. Kayıştan ses gelmesi durumunda aracınızı yetkili servise götürün, sesin kaynağı nereden geldiği ve kayışın durumu kontrol edilecek ve gerekiyorsa V kayışı değiştirilecektir.
