Sürüş güvenliğini artırmak ve kazaları engellemek için alınması gereken temel önlemler artık herkes tarafından biliniyor. Ancak sürücülerin emniyet kemerlerini takması veya hız kurallarına uyması bazı kazaları önlemek için yeterli olmayabiliyor. Bu sebeple otomobiller üretilirken sürüşü daha güvenli hale getirecek gelişmiş güvenlik sistemlerine ihtiyaç duyuluyor. Bunlardan biri de modern otomobillerin olmazsa olmaz güvenlik sistemlerinden ASR. Şimdi gelin kayma önleyici bu sistemi daha yakından tanıyalım.
ASR nedir?
Çekiş kontrol sistemi adıyla da anılan ASR, motorlu araçlarda ABS ile koordineli çalışan ikincil bir güvenlik özelliği olarak tanımlanıyor. Tahrik edilen tekerleklerin çekiş kaybını önlemek için tasarlanan ASR, halk arasında anti patinaj sistemi olarak da biliniyor. Özellikle hızlı kalkışlarda arabaların patinaj çekmesi hemen her sürücünün başına gelen bir olay. Bu problemi ortadan kaldırmak için tasarlanan ASR olumsuz hava koşullarında ve ıslak zeminlerde de devreye girerek birçok güvenlik sorununu ortadan kaldırıyor.
ASR ne işe yarar?
Çakıllı ve seyrek toprakların olduğu bir tepeye çıkmaya çalışırken veya yeşil ışık yandığında hızlı bir kalkış yapmak isterken araba tekerleklerinin patinaj yaptığını görebilirsiniz. Bu da lastiklerin yolla temasını azaltarak yeterli bir yol tutuşu sağlayamamasına neden oluyor.
Geçmişte sürücüler tekerleklerin patinaj yapmasını önlemek için ayaklarını gaz pedalından çekme yöntemini deniyorlardı. Eski model arkadan çekişli arabalar ise ilkel bir çekiş kontrol sistemine sahipti. Günümüzde etkin bir performans sergileyemeyen bu mekanik sistemin yerine daha sofistike bir sistem olan ASR kullanılıyor. Çekiş kontrol sistemi ASR, düşük sürtünmeli zeminlerde hızlanırken aracın çekiş gücünden maksimum fayda sağlamaya yarıyor. Bu sayede sağlam bir yol tutuşu sunarak sürücüye güvenli bir sürüş imkanı tanıyor.
ASR nasıl çalışır?
ASR fren sistemi görevini yerine getirmek için birkaç bileşenle koordineli çalışıyor. Bunlar arasında tekerlek hız sensörleri, ABS fren sistemi ve elektronik kontrol ünitesi bulunuyor. Hız sensörleri dönme hızındaki farklılıkları algılayarak tekerleklerde çekiş kaybı olup olmadığını ölçüyor. Elektronik kontrol ünitesine iletilen çekiş bilgileri ABS’nin nasıl ve ne şekilde tepki vermesi gerektiğini hesaplıyor. Eğer bir tekerleğin diğerlerinden daha hızlı döndüğü belirlenirse, tekerleğin hızını azaltmak ve kaymayı önlemek için o tekerleğe fren pompalanıyor. ABS yardımıyla yapılan bu frenleme işlemi sırasında patinaj çeken tekerleklere verilen motor gücü de azaltılıyor. Tekerlek ideal çekiş gücüne ulaştığında sistem normale dönüyor.
Peki, ASR önemli bir güvenlik donanımı mıdır? Kesinlikle evet. Ancak birçok sürücü ASR fren sisteminin karlı yollarda arabaların çekişini artırdığı yanılgısını taşıyor. Sistem sadece tekerleklerin patinaj sırasında daha fazla dönmesini engelliyor. Bu sebeple karlı ve buzlu zemin koşullarında ASR kadar kar lastiklerinin de zorunlu bir güvenlik önlemi olduğunu belirtmekte fayda var.
ASR arızası nasıl anlaşılır?
Otomobillerdeki her bileşen gibi çekiş kontrol sisteminde de bazı arızalar görülebiliyor. Çekiş kontrol sistemi arızası yaşanıp yaşanmadığını ASR ışığını kontrol ederek anlayabilirsiniz. Öncelikle şunu belirtelim: ASR ışığı yandığında çekiş kontrol sisteminin devrede olduğunu gösteriyor. Frenleme devreye girdiğinde yanan ASR ışığı, araç normal çekiş gücünü tekrar kazandığında sönüyor. Özetle ASR ışığının yandıktan sonra sönmesi arıza yaşandığı anlamına gelmiyor. Ancak tekerlek hız sensörlerinde yaşanan bir arıza ASR ışığının sürekli açık kalmasına sebep oluyor. Çekiş kontrolü gerektirmeyen normal sürüş durumlarında ASR ışığı yanıyorsa, hız sensörleri kablolarında bir arıza söz konusu olabilir. Bazı arabalar bu durumda ‘ASR Kapalı’ uyarısı da verilebiliyor.
ASR arızaları sistemin beyni gibi çalışan elektronik kontrol ünitelerinden de kaynaklanabiliyor. Su hasarı veya elektronik arızalar kontrol ünitesinin fonksiyonlarını bozarak ASR ışığının sürekli yanmasına neden olabiliyor. Bu sebeple ASR ışığı sürekli yanıyorken sürüş yapılmaması öneriliyor. Arızaya işaret eden bu durum ASR’nin istenmeyen bir anda devreye girmesine neden olabileceği gibi daha kötü sonuçları da beraberinde getirebilir.
Hibrit otomobil devi Toyota’nın araçlarını incelemek, aradığınız özelliklerdeki en iyi araçları incelemek için tıklayın.
