SRC Belgesi Nedir? Nasıl Alınır? Alma Şartları Nelerdir?

Araç kullanmak için bazen ehliyet ile beraber ek bir yeterlilik belgesine de gerek duyulur.  Çünkü sizin de bildiğiniz gibi trafikte aslında çok fazla türde araç var ve bazen bu farkı taşıtları kullanmak için özel bir eğitimden geçmek gerekiyor. SRC belgesi de bu tür özel eğitim gerektiren sürücülük işlerinde zorunlu tutulan belgelerden biridir. Peki SRC belgesi nedir, nasıl alınır ve SRC olmadan araç kullanma cezası var mıdır? Merak edilenleri sizin için cevapladık. 

SRC Belgesi Nedir?

SRC belgesi, ticari statüsündeki araçları kullanan kişilerin edinmesi gereken belgedir. Bir tür mesleki yeterlilik belgesidir. SRC belgesi olmayan kişiler ticari amaçla araç kullanamazlar. Sürücülerin SRC belgesi alabilmeleri için bu alanda bir eğitim almaları gerekir. Sonrasında yeterliliğini kanıtlayan kişiler bu belgeyi almaya hak kazanırlar. 

SRC Belgesi Ne İşe Yarar?

SRC belgesinin temel işlevi, ticari faaliyetlerde kullanılan araçları sürme yetkisi vermektir. Bu araçlar şu şekildedir: minibüs, otobüs, panelvan, kamyonet, çekici, tır, kamyon gibi yük ve yolcu taşımacılığı yapan araçlardır. SRC belgesini alan kişiler, yük ve yolcu taşımacılığını yapmaya uygun olduklarını belgelerler.

 Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında da yolcu ve yük taşımacılığı faaliyetlerini gerçekleştirirken sürücülerin sürücü belgesi ve psikoteknik raporuna ek olarak SRC belgesi alması zorunludur. Peki yolcu-yük taşımacılığı yapmak isteyen kişiler, SRC belge çeşitleri arasında hangisine yönelmeli? 

SRC Belgesi Çeşitleri Nelerdir?

SRC belgesinin 5 farklı çeşidi mevcuttur. Belgelerin sınıfları ve özelliği de şu şekildedir:

• SRC 1 Belgesi: 32 saatlik bir eğitim sonunda verilir. Uluslararası taşımacılık yapan sürücülere verilen belgedir.

• SRC 2 Belgesi: Dolmuş, şehir içi ya da şehirler arası otobüs sürücüleri, personel ya da okul servisi şoförleri ve taksicilere verilen belgedir. Türkiye içinde taşımacılık yapan kişilerin sahip olması gereken belgedir. Bir sürücüde SRC 1 belgesi varsa SRC 2 belgesi alması gerekmez. Eğitim süresi ise 22 saattir.

• SRC 3 Belgesi: SRC 3 belgesi de uluslararası taşımacılık için gereklidir. Eşya ya da kargo taşımacılığı olarak sınırlandırılmış. Tır, çekici, kamyon, pikap, kamyonet ve panelvan gibi araçları uluslararası lojistik için kullanan kişilerin bu belgeyi alması gerekir.

• SRC 4 Belgesi: Bu belge SRC 3 belgesinin Türkiye sınırları içerisinde lazım olan versiyonu denebilir. 28 saatlik eğitim sonrasında kişiler Türkiye sınırlarında kargo ve eşya taşımacılığı firmalarında ticari amaçla sürücülük yapabilirler.

• SRC 5 Belgesi: 19 saatlik temel eğitim ile verilen bu belge tehlikeli eşya, madde ve mal taşımacılığı yapan kişiler için gereklidir. Eğer sürücülerin tanker kullanması gerekiyorsa temel eğitime 13 saatlik özel başka bir eğitim de eklenir. Patlayıcı ve radyoaktif taşıyan araçları kullanacak sürücülerin ek eğitim süresi ise 8 saattir.

SRC Belgesi Alma Şartları 

Mesleki yeterliliği ifade eden SRC belgesi, belirlenen bazı şartlara göre alınabilir. SRC belgesi almanın şartları şu şekildedir:

• Araç türünü içeren bir ehliyetin sahibi olmak,

• 19 yaşın üzerinde olmak,
• 66 yaşın altında olmak, (2024’ün sonuna kadar yaş sınırı 69)
• Psikoteknik rapor almak,
• Başvuruda bulunulan SRC belge sınıfına göre eğitimi tamamlamış olmak.

İlgili şartlar karşılandıktan sonra belge başvurusu için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına yönelmek gerekir. SRC belgesinin eğitim saati ise hangi SRC belgesinin alınacağına göre değişir. 

SRC Belgesi Nasıl Alınır?

SRC belgesi, tıpkı ehliyet gibi özel kuruluşlar tarafından verilir. Tabii bu süreçte tüm kurumların bağlı olduğu bir müfredat dahilinde eğitimler verilir ve sonrasında adaylar sınava tabi tutulur. Eğitimden başarı ile geçenler hangi SRC belgesine başvurduysa onu almaya hak kazanır. Sınavların başarı puanı ise 70’tir. Burada şöyle bir istisnadan da söz etmek gerekir. Eğer 2003 yılından önce ehliyet alındıysa kişi sahip olduğu ehliyetin türüne uygun bir SRC belgesini direkt olarak alabilir. Ama ehliyeti 2003 sonrasında olan kişilerin eğitime ve sınavlara katılması zorunludur. 

SRC Belgesi Sorgulaması Nasıl Yapılır?

Diğer mesleki yeterlilik belgelerinde olduğu gibi SRC belgesi sorgulaması da e-devlet üzerinden yapılır. Bunun için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı hizmetindeki Mesleki Yeterlilik Belgesi Sorgulama-Düzenleme sayfasına giriş yapmanız yeterlidir. Giriş için e-devlet şifresi ve T.C kimlik numaranızı yazmalısınız. 

SRC Belgesi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

SRC Belgesi Kaç Günde Alınır?

SRC eğitimlerini tamamladıktan sonra sınavlara girmek gerekir. Sınavlardan da başarılı olan kişilerin, sınav sonuçlarının onaylanması 7 günü geçebilir. Bu süre zarfından sonra belge kayıt başvurusu yapabilirsiniz. Tüm sürecin tamamlanması 1 ayı bulabilir. 

SRC Belgesi Yaş Sınırı Kaçtır?

Büyük otobüsleri kullanacak kişilerin belgeyi alabilmesi için 26 yaşını doldurmuş olması gerekir. Bununla beraber 66 yaşından gün alan sürücülere ise herhangi bir SRC belgesi eğitimine katılma hakkı sunulmaz. Ancak Covid-19 salgınından ötürü oluşan ticari araçların sürücü ihtiyacını karşılamak amacıyla 66 olan yaş sınırı 2024’ün sonuna kadar 69 yaş olarak değiştirildi. 

SRC Belgesi Kaç Yıl Geçerli?

SRC belge geçerliliği, alınan belgenin türüne göre değişir. SRC 1, 2, 3 ve 4 belgeleri süresiz şekilde geçerlidir. SRC 5 belgesi ise içerdiği risk ve tehlike nedeniyle 5 yıl geçerlidir ve 5 yıl sonunda belge yenilemesi için tekrar eğitim alıp sınavdan başarılı olmak gerekir. 

SRC Belgesi Kimlere Gerekmez?

SRC belgesinin hedef kitlesi, yolcu ve yük taşımacılığı yapacak olan ticari araç kullanacak kişilerdir. Bu kişiler dışında bireysel olarak otomobil, motosiklet veya kamyonet kullanan kişilerin SRC belgesi almasına gerek yoktur. 

SRC Belgesiz Araç Kullanma Cezası Ne Kadar?

 Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında yolcu ve yük taşımacılığı yapılacaksa SRC belgesi zorunludur. Bu belge olmadan ticari amaçlı araç kullanmanın cezası ise 2024 yılı için 2.250 TL’dir. Söz konusu tutar, yalnızca sürücüye ait olup bir ticari işletmeden ceza ödemesi istenir. İşletmenin ödemesi gereken SRC belgesiz araç kullanma ceza tutarı ise 5.679 TL’dir. Ödemeler; vergi dairelerine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca yetkilendirilen bankalara veya PTT’ye yapılır. 

Toyota Türkiye olarak SRC belgesi nedir, çeşitleri ve nasıl alınır konusu eşliğinde belgeye dair merak edilenleri yanıtladık. Otomotiv dünyasına dair güncel bilgiler için Toyota Türkiye Blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.