Otomotiv dünyası bilgisayarlı teknolojilerin nimetlerinden yararlanmaya devam ediyor. Akıllı sistemlerin otomobillerde kullanılmaya başlamasıyla sürüş güvenliğinden performansa kadar birçok konuda önemli gelişmeler kaydedildi. Ancak otomobillerdeki dijital kadranlar, dokunmatik ekranlar ve diğer bilgi-eğlence sistemleri kendi başlarına yararlı olsalar da bazı durumlarda sürücülerin dikkatini dağıtabiliyor. Artırılmış gerçekliğin otomobil dünyasına uyarlanmasıyla geliştirilen Head-up Display sistemi bu dezavantajları ortadan kaldırıyor.
Head-up Display nedir?
Türkçeye “Baş Üstü Göstergesi” olarak çevrilen bu sistem aslında çok da yeni değil. İlk olarak savaş uçaklarında kullanılan holografik teknoloji, uçuş verilerini kokpit camına yansıtarak pilotların bilgi takibi için başını eğmelerinin önüne geçiyordu.
Günümüzde otomobillerde de kullanılmaya başlanan Head-up Display sistemi ön camın şekline bakılmaksızın görüntüyü şeffaf bir şekilde yansıtarak sürücünün görüş açısını hiçbir şekilde engellemiyor. Kumanda paneli sayesinde yansımanın cam üzerindeki yerini ve boyutunu ayarlamak da mümkün. Modern otomobillerin çoğunda standart veya opsiyonel donanım olarak bulunan baş üstü göstergesini otomobillere sonradan da taktırabilirsiniz.
Head-up Display sistemi ne işe yarar?
Baş üstü göstergesi temelde çok önemli bir görev üstleniyor. Gösterge panelinin ortasına yerleştirilen bilgi-eğlence sistemlerinin sürücülerin dikkatini dağıtmasını minimize ediyor. Örneğin sürücüler baş üstü göstergesine sahip bir otomobilde yol haritalarını takip ederken gözünü yoldan ayırmak zorunda kalmıyor. Çoğu kazanın anlık dikkat dağınıklarından kaynaklandığı düşünüldüğünde, Head-up Display sistemi hayati bir önem kazanıyor.
Head-up Display sistemi nasıl çalışır?
Arabanın ön camını dev bir ekrana dönüştüren baş üstü göstergesi, çok basit bir çalışma prensibine sahip olsa da temelinde mükemmel bir teknoloji yatıyor. Bu sistem özetle kontrol panelinin üstüne yerleştirilen bir projektörün mercekleri kullanarak sürüşe dair bilgileri ön cama yansıtmasını sağlıyor.
Otomobillerde kullanılan Head-up Display sistemleri genel olarak bir LED şerit, projeksiyon ekranı, bir mercek sistemi ve ışın ayırıcı olmak üzere dört bileşenden oluşuyor yer alıyor. Sistem ışık kaynağı olarak LED’leri kullanıyor. Verileri istenen görüntü boyutuna büyütmek, optik sistemin neden olduğu sapmayı düzeltmek ve sanal görüntüyü sürücünün görebileceği bir izleme mesafesine yerleştirmek için LCD panelin önündeki yuvarlak mercek kullanılıyor. Head-up Display üniteleri aynı zamanda bir ortam ışık sensörünü kullanarak ekran parlaklığını kendi kendine kontrol edebiliyor. Bu şekilde parlaklığa göre güç tüketimi azaltıldığı gibi sürücünün rahat bir görüşe sahip olması da amaçlanıyor.
Sistemin sahip olduğu teknoloji altyapısını daha iyi anlamak için biraz geçmişe gitmekte fayda var. Head-up Display’in ilk örneklerinde cama yansıyan görüntüler bulanık bir şekilde ortaya çıkıyordu. Bu durum otomobilin kalın ön camının iki yüzeyi arasındaki yansımadan kaynaklanıyordu. Çift görüntü veya hayalet görüntü olarak adlandırılan bu probleme ilk çözüm olarak ön camın üzerine kalın bir film yerleştirildi. Ancak bu uygulama görüntünün kontrastını iyileştirmesine rağmen ön camdaki şeffaflığı azalttığı için tercih edilmedi.
Daha sonra meydana gelen görüntüleri üst üste getirerek ikiliği ortadan kaldırmak için gözlük kullanılmasına karar verildi. Oldukça hassas bir tasarıma ihtiyaç duyan bu yöntem de oldukça maliyetli olduğu için üreticiler tarafından tercih edilmedi. Günümüzde kullanılan Head-up Display sistemlerinde hayalet görüntüyü engellemek için optik ince film teknolojisine sahip bir ışın ayırıcı kullanılıyor. Bu yaklaşım çok renkli yansıma ve hayalet görüntünün etkisini azaltma gibi birçok avantaj sunuyor.
Head-up sisteminde bilgiler nereden alınır?
Bir dizi aynadan sekerek ön cama ulaşan saydam görüntüye ait bilgilerin nereden alındığı da önemli bir konu. Sistem, otomobilin hızı ve lastik basıncı gibi sürüşle ilgili verilerin yanında bilgi-eğlence sistemine dahil olan müzik ve harita gibi verileri de aktarabiliyor. İhtiyacı olan verileri ise otomobilin OBD (On-Board Diagnostics), yani Araç Diyagnostik Düzeni’nden alıyor.
