Lastikler frenlemeden hızlanmaya kadar sürüş güvenliği ve araç performansına etki eden önemli donanımların başında geliyor. Bu da zeminle temas halinde olan araç lastiğinin düzenli aralıklarla kontrol edilmesini ve gerektiğinde değiştirilmesini kaçınılmaz hale getiriyor. Ancak araba lastiğiyle ilgili izlenmesi gereken uygulamalar bunlarla sınırlı değil. Özellikle yeni bir lastik alırken otomobilin statik dengesine en uygun seçimi yapmak gerekiyor.
Ekonomik ve güvenli bir sürüş deneyimi için üretici tarafından önerilen lastik ebatlarını göz önünde bulundurmak oldukça önemli. Lastik ebatları nedir ve nerede bulunur diye düşünüyorsanız lastik üzerinde yer alan sayı ve harflere bakmanız yeterli. Lastik ebadı olarak adlandırılan bu ifadeler çoğu zaman gözle fark edilmeyen teknik özellikler hakkında ipucu veriyor. Lastiğin şekli, boyutları, taşıyabileceği maksimum yük miktarı ve ulaşabileceği azami hız gibi özellikleri içeriyor.
Lastik Ebatları Nasıl Hesaplanır?
Lastik seçimi yapmak çoğu sürücü için basit ve hızlı bir süreci temsil ediyor. Çünkü lastik değişiminde genellikle aynı ebat ve özelliklere sahip seçeneklerle yola devam ediliyor. Ancak kimi zaman sürücüler farklı motivasyonlarla lastik ölçülerinde değişikliğe gidebiliyor. Örneğin daha büyük lastikler estetik görünümünün yanı sıra daha iyi yol tutuşu, viraj performansı ve frenleme kabiliyeti sunduğu için tercih ediliyor.
Lastik ebatlarında değişikliğe gitmek belirli ölçüde mümkün olsa da sürücülerin sınırsız özgürlüğe sahip olmadığını belirtmekte yarar var. Çünkü araç dinamiklerine en uygun lastik ölçüleri üreticiler tarafından belirleniyor. Aksi takdirde lastik ölçülerindeki milimetrik farklar yüksek yakıt tüketimi, yavaş hızlanma, direksiyon kontrolünde güçlük, hız göstergesinde yanılma ve hızlı lastik deformasyonu gibi dezavantajlara neden olabiliyor. Tüm bu sebeplerden dolayı sürücülerin optimum fayda için lastik ölçüsü hesaplaması yapması gerekiyor. Lastik ebat hesaplama işlemi içinse araç kullanıcı el kitabında önerilen değerlerle lastiklerin yan duvarlarında (yanak) yer alan sayı ve harfleri karşılaştırmak yeterli.
Lastik Ebatları Nasıl Okunur?
Daha önce lastik değişimi yapmamış sürücüler için lastiklerin yan duvarında yer alan sayı ve harflerin neyi temsil ettiğini belirtmekte fayda var. Her biri farklı anlam taşıyan bu semboller lastik ölçülerinden yük ve hız endeksine kadar çeşitli ipuçları barındırıyor. Pek de kullanıcı dostu olmayan bu ifadelerle başa çıkmak ve lastik seçiminde işleri kolaylaştırmak için lastik ebatları anlamı hakkında fikir sahibi olmak gerekiyor.
Lastik ebatları nasıl okunur diye merak ediyorsanız, 185/55 R15 81H ebatına sahip ebat bilgileri üzerinden ilerleyerek bir inceleme yapalım:
- 185: İlk üç sayı lastiğin sırt genişliğini ifade ediyor. Lastiğin iç dış yan duvarından diğer dış yan duvarına kadar olan taban mesafesinin milimetre cinsinden ölçümünü temsil ediyor.
- 55: En-boy oranı olarak da bilinen bu sayılar, lastik yan duvarının sırt genişliğine oranını belirtiyor. 185 mm sırt genişliğine sahip bu örnekte, lastiğin alt ve üst yan duvarlarının toplam ölçüleri sırt genişliğinin %55’ine yani 101,75 mm’ye denk geliyor. Lastiklerde en-boy oranı ne kadar yüksekse yanak ölçüleri de o kadar büyük oluyor.
- R: Lastiğin yapısını temsil eden R harfi, radyal anlamına geliyor. Hemen hemen tüm yeni araba lastiği radyal tipte üretiliyor. Radyal lastiklerin yan duvarlarında ve sırtında farklı katmanlar bulunuyor. Bu da lastik tabanının yolla temasının artmasını ve yanaklara uygulanan gerilimlerin lastik dişlerine daha az etki etmesini sağlıyor.
- 15: Radyal sembolünün yanındaki çift haneli sayı jant çapının inç cinsinden değerini gösteriyor. Lastik ebatları okunurken ilk olarak bu değere dikkat etmekte fayda var. Çünkü jantlara oturmayan lastiklerle yolculuk yapmak mümkün değil.
- 81: Lastik ebat bilgilerindeki son sayı yük endeksini temsil ediyor. Ulaşılabilecek maksimum hızda her bir lastiğin taşıyabileceği azami yükü ifade ediyor. Lastik yük endeksi tablosuna göre 81 yük endeksine sahip bir lastik maksimum 462 kg yüke direnç gösterebiliyor.
- H: Hız endeksini temsil etmek için kullanılan son harf, aracın bu lastikler üzerinde güvenli bir şekilde ulaşabileceği maksimum hızı ifade ediyor. Harflerle sembolize edilen bu özelliğe karşılık gelen azami hız miktarını lastik hız endeksi tablosuna bakarak görebilirsiniz. Örneğin H hız endeksine sahip bir lastik en fazla 210 km/s hızda kullanılabiliyor.
