Milli park, bir ülke sınırları içerisinde yer alan ve ender bulunan doğal güzelliklerin koruma altına alındığı alanlara verilen isimdir. Yasada bilimsel ve estetik açıdan hem milli hem de uluslararası anlamda ender bulunan doğal ve kültürel kaynakları koruma altına alma amacıyla oluşturulan alanlar olarak tanımlanır. Ulusal park olarak da isimlendirilen bu özel natürel alanlar Tarım ve Orman Bakanlığı ve bu bakanlığa bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından yönetilir.
Ülkemize milli park bakış açısını ilk getiren isim Muhsin Zekai Bayer’dir. Amerika’ya orman mühendisi olarak giden Muhsin Zekai Bayer Türkiye’ye döndükten sonra nadir doğal güzelliklerin ve doğanın sistemli bir şekilde korunabilmesi için bu konuda çalışmalar yapılmasına öncülük etmiştir. Türkiye’deki ilk milli park ise 1958 yılında bu unvanı alan Yozgat Çamlığı Milli Parkı’dır.
Türkiye Milli Parklar Listesi
Ülkemizde şu anda koruma altındaki milli parklar toplam 45 tanedir. Türkiye’deki Milli Parklar ve bulundukları şehirler ise şöyle:
- Ağrı Dağı Milli Parkı – Ağrı, Iğdır
- Aladağlar Milli Parkı – Niğde, Adana, Kayseri
- Altınbeşik Mağarası Milli Parkı – Antalya
- Altındere Vadisi Milli Parkı – Trabzon
- Başkomutan Tarihi Milli Parkı – Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak
- Beydağları Sahil Milli Parkı – Antalya
- Beyşehir Gölü Milli Parkı – Konya
- Boğazköy Alacahöyük Milli Parkı – Çorum
- Botan Vadisi Milli Parkı – Siirt
- Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı – Aydın
- Gala Gölü Milli Parkı – Edirne
- Güllük Dağı Termessos Milli Parkı – Antalya
- Hakkari Cilo ve Sat Dağları Milli Parkı – Hakkari
- Hatila Vadisi Milli Parkı – Artvin
- Honaz Dağı Milli Parkı – Denizli
- Ilgaz Dağı Milli Parkı – Kastamonu, Çankırı
- İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı – Kırklareli
- İstiklal Yolu Tarihi Milli Parkı – Kastamonu, Çankırı
- Kaçkar Dağları Milli Parkı – Rize, Artvin
- Karagöl Sahara Milli Parkı – Artvin
- Karatepe Aslantaş Milli Parkı – Osmaniye
- Kazdağı Milli Parkı – Balıkesir
- Kızıldağ Milli Parkı – Isparta
- Kop Dağı Müdafaası Tarihi Milli Parkı – Bayburt, Erzurum
- Kovada Gölü Milli Parkı – Isparta
- Köprülü Kanyon Milli Parkı – Antalya
- Kuşcenneti Milli Parkı – Balıkesir
- Küre Dağları Milli Parkı – Kastamonu, Bartın
- Malazgirt Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı – Muş
- Marmaris Milli Parkı – Muğla
- Munzur Vadisi Milli Parkı – Tunceli
- Nemrut Dağı Milli Parkı – Adıyaman, Malatya
- Nene Hatun Tarihi Milli Parkı – Erzurum
- Sakarya Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı – Ankara
- Saklıkent Milli Parkı – Muğla, Antalya
- Sarıkamış Allahuekber Dağları Milli Parkı – Kars, Erzurum
- Soğuksu Milli Parkı – Ankara
- Spil Dağı Milli Parkı – Manisa
- Sultan Sazlığı Milli Parkı – Kayseri
- Tek Tek Dağları Milli Parkı – Şanlıurfa
- Troya Tarihi Milli Parkı – Çanakkale
- Uludağ Milli Parkı – Bursa
- Yedigöller Milli Parkı – Bolu
- Yozgat Çamlığı Milli Parkı – Yozgat
- Yumurtalık Lagünü Milli Parkı – Adana
Bir Alanın Milli Park Olması için Sağlanması Gereken Şartlar Nelerdir?
Milli park kavramı tüm dünyada yer edinmiş bir ifade. Yani sadece bizim ülkemizde milli parklar yok. Zaten daha önce de dediğimiz gibi, ülkemizde bu sistem Amerika’yı ziyaret eden bir Türk orman mühendisi tarafından entegre edilmiş. Milli park olmak kriterleri ise İsviçre merkezli IUCN (Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği) isimli bir kuruluş tarafından belirlenmiş:
- Milli park olacak alanın ekosistemi insanlar tarafından değiştirilmemiş olmalıdır. Doğal ve kendiliğinden oluşmuş bir ekosistem bulunmalıdır.
- Bir alanın milli park olabilmesi için söz konusu şartı sağlayan ekosistemin içerisindeki bitki ve hayvan türlerinin bilimsel değeri araştırılmalıdır. Jeomorfolojik incelemeler yapılmalıdır.
- Söz konusu alanın boyutu en az 1000 hektar olmalıdır.
- Milli park olacak alanda av sporları, piknik ve doğaya zarar verecek diğer aktiviteler yapılmamalıdır.
Tabii bu kriterler asla değişemez diye bir şey yok. Genel anlamda şartlar böyle olsa da ülkeler kendi kanunlarına göre kuralları esnetebilir ya da sıkışlaştırılabilir.
