Araba Neden Hararet Yapar? Hararet Yaparsa Ne Yapılmalı?

“Araba neden hararet yapar?” sorusu araç kullanıcıları tarafından sıklıkla sorulur. Bu sorunun birçok farklı cevabı vardır. Bununla birlikte bu sorunun nedenleri genellikle benzerlik gösterir. Araba hararet göstergesi çeşitlerine gelmeden önce, “Araba neden hararet yapar?” bu sorunun yanıtını verelim.

Araba Hararet Yapma Nedenleri

Özellikle yaz aylarında birçok sürücü, aracın hararet yapması sorunuyla karşı karşıya kalır. Bu sorun araç kullanıcıları için kâbus gibidir. Hararet, ısı ya da sıcaklık anlamına gelir. Günlük hayatta bu kelime, bir şeyin fazla ısınması ve sonucunda çalışmaz hâle gelmesi şeklinde kullanılır.

Araç motorlarında birçok parça birbirine sürtünerek çalışır. Bu da ortaya yüksek miktarlarda ısı çıkarır. Bu ısınma kontrol altına alınmazsa bir süre sonra motorun parçalarının zarar görmesine ve sonucunda çalışamaz hale gelmesine sebep olur.

Sürüş ve trafik güvenliği açısından hararet sorununa dikkat edilmelidir. Bu sebeple harareti önleyen parçaların bakımına özen gösterilmeli ve sürüş sırasında hararet göstergesi daima kontrol edilmelidir.

Araçlarda bu sorunun ortaya çıkmasının birçok nedeni olabilir. Sorunun ortaya çıkmasında başlıca nedenler şu şekilde sıralanabilir:

• Motor içerisinde soğutma sıvısı (antifiriz ve su) bulunması gerekir. Soğutma sıvısı bulunmadığı takdirde motor soğuyamamaktadır. Radyatör ve motor arasında dolaşan bu su bitmişse, motor hararet göstergesi de çalışmayacaktır. Araba hararet göstergesi, bu suyun sıcaklığı ile ölçülür. Bu soğutma suyunun bitmesi, bir kaçak ya da conta yanıklığını gösterir.
• Bir diğer sebep devirdaimde yaşanan arızalardır. Devirdaim, motor içinde bulunan soğutma sıvısını pompalayarak taşır. Motorda ısınan bu su, tekrar radyatöre döner. Devirdaim arızası durumunda bu suyun hareketi de duracaktır. Motordaki suyun sıcak kalması, hararete yol açacaktır.
• Termostatta yaşanan arızalar da bu soruna yol açan bir başka nedendir. Termostatın arızalanması, motor ve radyatördeki suyun yer değiştirmesini engeller. Bu durum silindir kapak contası yakmaya da sebep olacaktır.
• LPG sistemi kullanan araçlarda, yanlış montaj hararet sorununu ortaya çıkarabilir. LPG sistemi yanlış bağlanmışsa, aracın soğutma sistemine hava dolabilir.
• Araçta fan müşürü arızası ortaya çıkarsa, araç ısındığını anlamayacaktır. Bu durumda ise fanlar çalışmamaktadır. Fanlar çalışmadığı takdirde araç sürekli olarak ısınır. Yine fan motoru arızası da hararete sebep olan nedenler arasında yer alır.
• Sık karşılaşılan sorunlardan bir diğeri ise radyatörün tıkanmasıdır. Dışarıdan hava geçişi sağlanması için ince kanalları bulunan radyatörlerin tıkanması halinde antifriz soğumayacak ve suyun ısı derecesi daima yüksek kalacaktır.

Araçta harareti engellemek için düzenli olarak motor, radyatör gibi parçaların bakımlarının yapılması gerekir. Bunun yanı sıra antifriz kontrolü de aksatılmamalıdır. Araçta sorun yaşandığını anlamının yolu ise hararet göstergesinden geçer. Peki, hararet göstergesi kaçta olmalı? Bu gösterge yüksekse ne yapmak gerekir? Bu konuyu detaylarıyla mercek altına alalım.

Hararet Göstergesi Kaçta Olmalı?

Araçta soğutma ya da ısınma sisteminde yaşanan arızalarda sürücülerin uyarılması için gösterge ışıkları yanar. Kullanıcıların bu göstergelere göre hareket ederek, sürüş güvenliğini sağlaması gerekir.

Peki, hararet göstergesi kaç olmalı? Bu gösterge normal şartlarda 85 ila 90 arasında olmalıdır. Trafiğin çok yoğun olduğu vakitlerde bu değer 100 dereceyi bulabilir. Bu seviyeler sorun yaratmayacak olsa da, 90 derece seviyelerine yeniden düşmelidir. Eğer sürekli olarak 100 derece ve üstünde değerler gösteriliyorsa, bu araçta yaşanan bir soruna işarettir. Bu sorunların neler olabileceğini yukarıda bahsettik.

Peki, hararet göstergesi yükseliyor ama su kaynatmıyor ise bu neyin habercisidir? Bu sorun her zaman motorda yaşanan bir problemi işaret etmez. Böyle bir sorun yaşandığında akla ilk gelen ısı müşürü arasındaki kablonun bir yerlere temas ediyor olmasıdır. Bu durumda kısa devre yaşanır ve gösterge aniden yükselebilir ya da düşebilir.

Bununla birlikte bu gösterge termostata bağlı olarak çalışmaktadır. Termostat seviyesi yükseldiğinde fan devreye girer. Ani yükseliş esnasında kaput açılarak termostat borusu kontrol edilebilir. Eğer boru soğuksa termostat arızalıdır. Bu da göstergenin yükselmesine yol açabilir.

Bu göstergelerin uzun süreli olarak yüksek kalması çok ciddiye alınması gereken bir durumdur. Bu anlarda seyir haline son verilmeli ve araç güvenli bir noktaya çekilmelidir. Bu anlarda yapılması gereken ilk şey, aracın dinlendirilmesidir. Motorun rölantide bırakılması da zaman zaman işe yarasa dahi bu tehlikeli bir yoldur.

Araç en az 15 dakika dinlendikten sonra kaput açılmalıdır. Bu sayede motor daha hızlı soğur. Radyatör kapağı, sıcaklık 100 derecenin altına indiği zaman açılmalıdır. Eğer 100 derecenin üzerinde kapağı açarsanız, patlama yaşanabilir. Radyatör güvenli bir şekilde açıldıktan sonra kireçsiz su eklenmelidir. Su seviyesi normal seviyede ise termostat arızası yaşanma olasılığı yüksektir.

Araçta bulunan hararet göstergesi ise farklı şekillerde olabilir. Bu göstergelerin dijital ve analog seçenekleri bulunmaktadır.

Hararet Göstergesi Çeşitleri

Hararet göstergesi temel olarak iki çeşittir. Bunlar analog ve dijital hararet göstergesi olarak karşımıza çıkar. Göstergeler araçlara harici olarak da takılabilmektedir. Bu göstergelerde dikkat edilmesi gereken noktalardan biri, her gösterge her araca uymamaktadır.

Dijital hararet göstergeleri son dönemlerde giderek popüler olmaya başlamıştır. Buna karşın araçlarda yoğunlukla analog göstergeler kullanılmaktadır. Bazı araçlarda bu göstergeler yoktur. Motor soğukken mavi renkli olarak yanan ikaz lambası, motor ideal sıcaklığa erişince sönmektedir. Aşırı ısı varsa aynı ikaz kırmızı renkli görülmektedir. Kullanıcıların bu göstergeleri harici olarak takmaları, sürüş ve trafik güvenliği açısından olumlu olacaktır.

Motorun Hararet Yaptığı Nasıl Anlaşılır?

Aşırı ısınma problemi yaşanmadan önce motorunuzu soğutarak geri döndürülemez motor hasarı riskini en aza indirebilirsiniz. Ancak her şeyden önce motorun hararet yapıp yapmadığını nasıl anlayacağınızı bilmeniz gerekiyor. Kaputun altından duman gibi görünen bir buhar sızıyorsa bu motorun aşırı ısındığı konusunda size ipucu veriyor demektir. 

Motor bölgesinden gelen garip kokuları takip ederek de hararetin izini sürebilirsiniz. En net ipucunu ise ön panelde yer alan hararet göstergesinden elde edebilirsiniz. Ancak göstergedeki kırmızı ışığın yanması veya sıcaklığın yüksek seviyede görülmesi her zaman sorun olduğu anlamına gelmiyor. 

Motor Hararet Yaptığında Ne Yapılmalı?

Aracın hararet yapması durumunda aracı derhal durdurmak ve bazı kontrolleri yapmak gerekir. Bu aşamada bir süre bekledikten sonra aracın kapağını açmak doğru olacaktır. Araç motor harareti sırasında yapmanız gerekenlerin sırası ise şu şekildedir:

• Klimayı kapatın ve ısıtıcıyı açın

Hararet durumunda temel amaç aşırı ısınan motorun üzerindeki stresi azaltarak soğumasını sağlamak olduğu için yapılacak ilk işlerin başında, açıksa klimayı kapatmak geliyor. Ardındansa ısıtıcıyı(kaloriferi) açmalısınız. Bu kulağa biraz mantıksız gelse de motordaki ısının tahliye edilmesi adına oldukça işe yarar bir yöntem.

• Arabayı güvenli bir yere çekin

Aracınızın aşırı ısındığını fark ettiğinizde arabayı ilk olarak güvenli bir noktaya çekmeli ve ardından motoru kapatmalısınız. Kaputu açarak motorun soğumasını en az 30 dakika boyunca beklemekte yarar var. Motor soğurken sıcaklık göstergesinin ideal aralığına gelip gelmediğini sık sık kontrol edebilirsiniz.

• Soğutma sıvısını kontrol edin

Soğutma sıvısı seviyesi düşükse hızlıca doldurarak motorun korunmasına yardımcı olabilir ve işler yoluna girene kadar aşırı ısınmayı önleyebilirsiniz. Soğutucu rezervuar tankının yerini bulmak ve aracınıza nasıl soğutucu ekleyeceğinizi öğrenmek için kullanım kılavuzuna başvurabilirsiniz. Ancak soğutma sıvısı hortumu tıkandıysa ya da sorunların kaynağı kırık bir radyatör fanı veya su pompasıysa bu işlemi uygulamaktan kaçınmalısınız. Soğutucu rezervuar tankında basınç ve sıcaklık olabilir, motor soğuduktan sonra sıvı takviyesi yapmak daha güvenlidir.

• Radyatör sıvısını kontrol edin

Motordaki suyun azalması da harareti tetikleyen sebepler arasında yer aldığı için sorunun kaynağını burada arayabilirsiniz. Radyatör kapağını açtıktan sonra su seviyesinde bir azalma görüyorsanız tekrar su eklemelisiniz. Ancak bu işlemi gerçekleştirirken motorun soğuduğundan emin olmalısınız. Aksi takdirde basınç altındaki kaynar su size zarar verebilir. Periyodik servis bakım hizmetleri kapsamında soğutma sistemlerini kontrol ettirerek olası arıza ve olumsuz durumlara karşı tedbir almakta yarar vardır.