Tork konvertörü, araçlarda motor ile tekerlekler arasındaki güç aktarımı açısından oldukça önemli bir parçadır. Bu nedenle hem çalışma prensibinin bilinmesi hem de arıza durumunda oluşabilecek aksaklıkların tanınması önemlidir. Bu sayede araçta yaşanan performans düşüklüklerinin ya da sürüş konforundaki azalmanın ana sebebi rahat bir şekilde belirlenebilir.
Tork Konvertörü Nedir?
Tork konvertörü, otomatik vitesli araçlarda torkun tekerleklere aktarılmasını sağlayan bir parçadır. İçerisinde sıvı bulunan bir düzenekle torku tekerleklere iletir ve yokuşlarda geri kaymayı önler. Bir tür güç aktarma organı olan tork konvertörü, türbin, stator kapak ve pompadan oluşan bir yapıya sahiptir. En temel görevi, krank milinin hareketini ilk olarak şanzımana ve sonra da tekerleklere iletmektir. Tork konvertörü vites geçişlerinin daha yumuşak olmasını sağlayarak konfor sunar.
Tork Konvertörü Nasıl Çalışır?
Tork konvertörü, dönme hareketini doğrudan motordan algılar. Tork konvertörü, bir fanın diğer fanın kanatlarını hava ile döndürmesi prensibine benzer şekilde çalışır. Burada dönüşü sağlamak için hava yerine sıvı yani şanzıman yağı kullanılır. Tork konvertörünün şanzıman yağı sayesinde türbini döner ve bu şekilde iletim gerçekleşir.
Tork konvertörüne bağlı bir fan bulunur. Bu fanın kısmı direkt olarak krank miline bağlanır. Bu mil sayesinde de motorun yarattığı dönme fana aktarılır. Fandan şanzımana geçiş evresinde ise şanzıman yağı devreye girer. Bu sayede kuvvet aktarımı tabiri caizse yumuşak bir şekilde yapılmış olur. Fanda oluşan döndürme kuvveti şanzıman yağında bir tür merkezcil kuvvet yaratır. Bu da sıvıyı harekete geçirir ve motorun torku türbine aktarılır.
Tork Konvertör Kaç Kısımdan Oluşur?
Tork konvertörünün 4 ana parçası bulunur. Bunlar; türbin, statör, impeller yani fan ve kapaktır.
- Türbin, bir tür pervane gibi düşünülebilir. Fanın şanzıman yağında yarattığı merkezcil kuvvet sayesinde hareket eder. Fan dönmezse türbin de dönmez.
- Statör, bu parçanın beyni olarak tanımlanabilir. Özel yapısı ile şanzıman yağının dönüş hızını, dolayısıyla torku artırır. Tork konvertörüne konvertör özelliğini veren bu parçadır.
- İmpeller, fan olarak da bilinir. Dış kapağa sabitlenmiştir. Motordan gelen hareketle sürekli döner. Şanzıman yağında merkezcil kuvvet oluşturarak tork konvertöründeki hareketi başlatır.
- Kapak, fan gövdesine kaynaklanmış olan bir parçadır. Tork konvertörünü sararak kapalı bir parçaya dönüştürür. Bir ucu da motor volanına bağlıdır. Böylece tork konvertörünün motordan hareket almasını sağlar. Motor döndükte tork konvertörünün de dönmesi bu şekilde olur.
Tork Konvertörü Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Tork Konvertörü Arızası Nasıl Anlaşılır?
Tork konvertörü kolay bozulan bir parça değildir. Yine de zaman zaman arızalanabilir ya da yapısındaki parçalarda farklı sebeplerle sorunlar oluşabilir. Bunu anlamanın en güvenilir yolu, en yakın yetkili servisten arıza tespiti için destek almaktır. Tork konvertörü arızalarının sürücü tarafından tespit edilmesi zor olabilir. Alanında bilgisiz ya da tecrübesiz kişilerin hasar tespit çalışmaları araçlara zarar verebilir. Bu nedenle en doğru adım, herhangi bir tork konvertörü arızasından şüphelenildiğinde yetkili servisteki uzmanlara danışmak olacaktır.
Tork Konvertörü Ne İşe Yarar?
Tork konvertörünün en önemli görevleri şöyle sıralanabilir:
Motorun yarattığı hareketi şanzımana iletir.
Yapısındaki özel parçalar sayesinde motordan gelen torku artırır ve bu şekilde aktarım sağlar.
Motor ve diğer güç aktarım parçalarında zaman zaman titreşimler oluşabilir, bu parçalardaki performans düşüklüğü burulmalara ve torkun düşmesine yol açabilir. Bu olumsuzlukları torku artırarak en aza indirir ve titreşimleri sönümler.
Şanzıman yağına otomatik olarak bir dönme hareketi sunar.
