Bilindiği üzere ısı kontrolünü sağlayan cihazlardan biri termostatdır. Arabada yer alan termostat ise aracın sıcaklığını değil, motor suyu sıcaklığını kontrol altına alır. Peki geniş kullanımıyla oto termostat nedir, arabada termostat nasıl çalışır ve ne işe yarar? Bilinmesi gereken detaylarıyla arabada termostat kullanımına değindik.
Araba Termostat Nedir?
Araç motorunun verimli şekilde çalışması için oto termostata gereksinim duyulur. Bu parçanın temel amacı, motorun çalışması için belli bir sıcaklıkta kalmasını sağlamaktır. Oto termostat, sıcaklığını istenilen derecede tutarak aracın hararet yapmasını da önler. Oto termostat, aracın motor ile radyatörü arasında bulunur.
Aşırı ısınmayı önleyen araç termostatı, radyatörden gelen soğutmayı düzenler ve motorun düzenli çalışmasını destekler. Motor için ideal olan sıcaklık değeri ise 80- 90 derece arasındadır. Bu derecenin üzerine çıkıldığı zaman ise araç harareti denilen durum meydana gelir. Yani termostat hararet yaptırır mı sorusunun cevabı evettir. Bu konu hakkında gerekli bilgilere ulaşmak için Araba Neden Hararet Yapar adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
Arabada Termostat Ne İşe Yarar?
Oto termostat, motor ve aksamlarının aşırı ısınmadan hasar görmesini engeller. Aynı zamanda, motor suyunu ısıtmadan antifirizin devridaim yapmasını da önler. Araç termostatının görevini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Motordaki suyun aşırı ısınıp motora ve motor parçalarına zarar vermesini engeller.
- Motor suyunu ideal sıcaklıkta tutarak daha verimli çalışmasını destekler.
- Isınan motor suyundan dolayı oluşan araç hararetini önler.
- Hava soğutmalı radyatöre soğutucu akışı iletir.
- Harici ısıtıcı olan arabalarda kabinin içindeki ısıyı da dengede tutar.
- Motor ısınma süresini azaltarak yakıttan tasarruf edilmesini sağlar.
Genel olarak arabada termostat, motorun yüksek devirde çalışarak aracın ısınmasını önleyen bir mekanizmasıdır.
Arabada Termostat Olmazsa Ne Olur?
Araba motorunun soğutma sistemi, motordaki sıcaklığın ideal durumda kalmasına yardımcı olmaktır. Termostatın görevi de motordan radyatöre gidecek suyun ideal sıcaklıkta olmasını sağlamaktır. Bir araçta termostat bulunmazsa motor ısısının artmasından kaynaklı hararet ortaya çıkar. Hararet olması durumunda da conta ve piston hasar görebilir. Ayrıca motor dengeli sıcaklıkta olmadığından daha fazla ısı harcar bu durum da fazla yakıt artışına neden olur. Kısacası yeni alacağınızın aracın içinde termostat olup olmadığına göz atmalı ve termostatın işlevlerinden faydalanmalısınız.
Termostat Nasıl Çalışır?
Farklı çeşitlere sahip olan oto termostatın temel çalışma prensibi aynıdır. Termostatın sıvısının uygun ısısı genel olarak 80-90 derecedir. Bazı araç termostat çeşitlerinde bu ısı, 75 derece olabilir. Bunun nedeni termostatın ısı toleransının daha düşük olmasıdır. Genel itibariyle ise tüm termostat çeşitlerinin soğutma çalışma mekanizması şu adımlar eşliğinde işler:
- Termostat silindiri denilen parçada yağ bulunur. Bu yağ, motor suyunun hemen ısınmasını engelleyerek valfı kapatır. Böylece motor soğutma suyu devridaim yapmaz ve aşırı ısınmanın da önüne geçilir.
- Motor ideal ısıya ulaştığında, termostat silindirindeki yağ da genleşir.
- Genleşen yağ valfın itilmesini sağlar ve termostar açılır.
- Açılan valf de motordaki soğutma sıvısının motor bloğundan geçmesini sağlar.
- Devridaim yani motor suyunun dönmesiyle buradaki suyun normalin üzerinde ısınmasının önüne geçilir.
- Araç durma vaziyetinde ise termostattaki yağ soğur, valf kapanır ve devridaim hareketi de sona erer.
Genel olarak termostat nasıl çalışır sorusunun cevabı böyledir. Motor soğutma sisteminin bir parçası olan oto termostat, yakıt tüketiminin de verimli şekilde kullanılmasının önüne açar.
Termostat Arızası Neden Olur?
Termostat arızasının nasıl anlaşılacağı anlamak için gösterge panelindeki hararet işaretine bakmak gerekir. Fazla ısınmadan kaynaklı hararet olduğunun göstergesini bu işaret ile anlamak mümkündür. Diğer termostat arızası belirtileri ise şu şekildedir:
- Araç ilk çalıştırıldığında geç ısınma sorunu
- Araç kaloriferin geç ısınması veya hiç ısınmaması
- Yakıt tüketiminin artması
- EGR valfi, katalizör ve DFG parçalarının tıkanması
- Aracın hararet yapması ve conta yanması
- LPG’li araçlarda LPG’ye geçişin uzaması
Yukarıdaki termostat arıza belirtileri görüldükten sonra motor suyu geç ısınır. Bu da aracın aşırı yakıt tüketmesine neden olur. Aşırı yakıt tüketimi ile birlikte araba hararetinin önüne geçmek için periyodik bakım şarttır. Termostat arıza belirtileri görüldükten sonra ise arızalı termostatın yenilenmesi gerekir. Arıza belirtileri görülmeden önce periyodik kontrol ve bakım yaparak olası termostat arızasının önüne geçebilirsiniz.
Toyota Türkiye olarak araba termostat nedir, termostat nasıl çalışır sorularından hareketle bilinmesi gerekenleri ele aldık. Otomobil dünyası bilgilerini ve rehberini sunduğumuz Toyota Blog sayfamıza da göz atabilirsiniz.
Termostat Hararet Yaptırır Mı?
Termostat olmadığında veya arızalandığı araçta hararet meydana gelir. Termostat arıza belirtilerini dikkate alarak araçtaki hararetin önüne geçebilirsiniz.
Termostatın Arızalı Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Oto termostatın arızalı olduğu, aracı ilk çalıştırdığınız normalin üstünde geç ısınmasıyla anlayabilirsiniz. Yine diğer termostat arıza belirtileri de şöyledir:
Araç ilk çalıştırıldığında geç ısınması, Araç kaloriferin geç ısınması veya hiç ısınmaması, Yakıt tüketiminin artması, EGR valfi, katalizör ve DFG parçalarının tıkanması, Aracın hararet yapması ve conta yanması.
