Yeni bir otomobil aldığınızda performansını test etmek veya hızlı sürüşlerle tadını çıkarmak isteyebilirsiniz. Ancak aracınızı böylesi bir kullanıma hazırlamanız gerekir. Üretim sonrası fabrikadan çıkan otomobillerde bazı parçalar yüzde yüz hassasiyetten uzak olabilir.
Her zaman düşük de olsa belirli bir hata payıyla üretilen bu parçalar genellikle aracın itici gücü olan motorda bulunuyor. Bu durumda motordaki kimi parçalar, olması gerekenden daha büyük veya pürüzlü yapılara sahip olabilir. Pürüzlü ve çıkıntılı yapılara sahip bu parçalar motorun diğer bileşenleriyle daha sıkışık çalışarak uzun vadede bazı aşınmalara sebep oluyor. Bundan kurtulmanın tek yolu da rodaj yapmak. Peki rodaj nasıl yapılır, rodaj süresi ne kadardır?
Rodaj Nedir?
Rodaj, yeni alınan bir otomobilin motor ve aktarma aksamlarındaki hareketli parçaların birbiriyle uyumlu bir şekilde çalışabilmesi için uygulanması gereken sürüş kurallarına denir. Esasen Fransızca bir sözcük olan rodaj, Türkçe anlamıyla alıştırmadır. Motor ve motora bağlı parçaların birbiriyle uyumlu şekilde çalışmaları için alıştırma sürecine ihtiyaç vardır.
Rodaj, motorun yanı sıra lastik, fren ve debriyaj gibi sistemlerde de uygulanabilir özelliktedir. Doğru şekilde yapılan rodaj motorun ömrünü uzattığı gibi güç ve tork üretiminde daha verimli performanslar sunar. Peki otomobiller için hayati öneme sahip olan rodaj çeşitleri nelerdir?
Görsel: aracın tekerlek kısmı
Rodaj Çeşitleri Nelerdir?
Rodaj çeşitleri, hangi parçada rodaj yapıldığına göre belirlenir. Motorlu parçaların ve hareketli aksamların birbiriyle uyum içinde çalışarak düzgün bir araç performansı oluşturması için rodaj yapılması gerekir. Rodaj yapılan başlıca parçalar da şu şekildedir:
Motor Rodajı
Motoru alıştırma sürecinde, bazı dikkat edilmesi gereken unsurlar vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Genellikle motoru alıştırma süreci, 1500 kilometre ile 2000 km arasında değişir,
- Yüksek devirlerden kaçınılması gerekir,
- Ani duruş ve hızlanma yapılmamalıdır,
- Araç uzun süre sabit devirde kullanılmamalıdır,
- Yağ ve soğutma sıvı seviyesi sürekli kontrol edilmelidir,
- Aracın ilk bakım ve yağ değişimi zamanında yapılmalıdır.
Fren Rodajı
Fren rodajı ise frene bağlı disklerin ve diğer aktarma parçalarının uzun ömürlü kullanımı için yapılır. Fren rodajını yaparken de dikkat edilmesi gerekenler şöyledir:
- İlk 500-1000 kilometre arasında rodaj yapılabilir,
- Ani frenlemelerden kaçınmak gerekir,
- Fren sisteminin aşırı ısınmasından kaçınılmamalıdır.
Lastik Rodajı
Lastik rodajı da lastiğin yüzeyindeki üretim kalıntılarının atılması ve maksimum tutuşun sağlanması amacıyla yapılır. Bu alıştırma sürecinde dikkat edilmesi gerekenler de şöyledir:
- Hızlı sürüş ve sert manevralardan kaçınılması gerekir,
- Islak zeminde dikkatli olması olunmalıdır.
Debriyaj Rodajı
Manuel araçlarda Debriyaj balatasıyla baskı plakası ve volan arasındaki yüzeylerin düzgün şekilde alışması için rodaj yapılır. Debriyaj için rodaj yapılırken da ani kalkışlardan ve patinajdan kaçınılması önemlidir. Ayrıca debriyaja uzun süre basmak da aracın kullanım ömrünü uzatır. Genellikle ilk 1000 kilometrede debriyaj rodajı yapılması önerilir.
Rodaj çeşitleri genel hatlarıyla bu şekildedir. Peki her yeni araçta rodaja ihtiyaç var mıdır?
Yeni Araçlarda Rodaja Gerek Var Mı?
Yeni araçlardaki parçalar, eski araçlara göre daha iyi performans ve alıştırma sürecine sahiptir. Bununla beraber yeni nesil araçların da rodaja ihtiyacı olabilir. Genellikle de ilk 1000 kilometre sonrasında rodaja gereksinim duyulur. Motorun daha verimli ve uzun ömürlü şekilde çalışması adına rodaj işlemi oldukça önemlidir.
Rodaj Süresi Ne Kadardır?
Yeni bir motorun rodajına başlamadan önce dikkat edilmesi gereken noktaların başında rodajın süresi gelir. Rodaj süresi ne kadardır veya rodaj kaç kilometrede yapılır diye merak ediyorsanız bu soruların cevabının otomobilden otomobile değiştiğini söyleyebiliriz. Ayrıca rodaj çeşitlerine göre de süre değişiklik gösterir. En doğru sonuca ulaşmak için üreticilerin kullanım talimatında belirlediği değerlere bakmak gerekir. Ancak rodaj mesafesinin genellikle 1000 ila 1500 kilometre arasında değiştiği söylenebilir.
Rodaj süresi boyunca arabayı yüksek devirlerde kullanmaktan kaçınmak gerekiyor. Özellikle ilk bin kilometre içinde arabayı en yüksek devir seviyesinin 2/3’si oranına kadar olan devirlerde kullanmak gerekir. Örnek vermek gerekirse 6 bin devirli benzinli bir otomobilde rodaj yaparken 4 bin devrin üzerine çıkmamak gerekir.
Rodaj Nasıl Yapılır?
Rodaj sürecinde, kalkış yapmadan önce motorun yeteri kadar ısınmış olmasına oldukça önemlidir. Arabayı çalıştırdıktan sonra 30-60 saniye kadar bekleyerek motorun ısınmasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca 1000-1500 kilometrelik ideal rodaj süresi tamamladıktan sonra aracı yüksek devir ve hızlarda kullanmaya başlayabilirsiniz. Genel olarak rodaj yaparken dikkat edilmesi gerekenler şöyledir:
- Motor tam ısınmadan aracı hareket etmemelidir.
- Arabayı çalıştırdıktan sonra 30–60 saniye kadar bekleyerek motorun ısınması sağlanmalıdır.
- Hızlanırken tam gaz kullanımından kaçınılmalıdır.
- Gaz pedalına birden yüklenmemeli, ani gaz tepkilerinden uzak durulmalıdır.
- Motor düşük devirde kullanılsa bile gaz verme işlemi yumuşak yapılmalıdır.
- Ani hızlanmalar ve yüksek basınçlı yanmalardan kaçınılmalıdır.
- İlk 1500 kilometrede dikkatli ve dengeli sürüş tercih edilmelidir.
- İlk 1000 kilometre boyunca mümkün olduğunca değişken hızlarla araç kullanılmalıdır.
- Sabit hızla uzun yolculuklardan ve hız sabitleyici kullanımından kaçınılmalıdır.
- İlk 1000–1500 kilometrelik rodaj süresi tamamlandıktan sonra araç daha yüksek devir ve hızlarda kullanılabilir.
Toyota Türkiye olarak rodaj nedir, nasıl yapılır sorularına yanıt verdik. Araç ekipmanlarına ve sistemlerine dair merak ettiğiniz diğer soruların cevabı için de Blog sayfamıza göz atabilirsiniz.
Rodaj nedir, nasıl yapılır?
Rodaj, Türkçe karşılığıyla alıştırmadır. Motor parçalarının ve hareketli aksamların birbiriyle uyum içinde çalışmaları için alıştırma sürecine ihtiyaç vardır. Rodaj, motoru çalıştırdıktan sonra araç rölantideyken motorun ısınması bekleyerek yapılır. Daha sonra motorun çok fazla ısınmaması adına soğutma sistemleri devreye girmelidir. Ardından yağ seviyesini düzenli şekilde kontrol etmeli ve parçaların uyumlu şekilde birbiriyle çalışması sağlanmalıdır.
Rodaj süresi ne kadardır?
Genellikle yeni model araçlarda ilk 1000 kilometre ile 1500 kilometre arasında rodajın yapılması önerilir.
Motor rodaj yapılmazsa ne olur?
Rodajın yapılmaması durumunda, parçaların tam olarak verimli şekilde birlikte çalışması mümkün olmaz. Oldukça basit işlemlerden oluşan rodaj süreciyle yakıt tüketimi de kontrol altına alınır.
