Yeni bir otomobil aldığınızda performansını test etmek veya hızlı sürüşlerle tadını çıkarmak isteyebilirsiniz. Ancak aracınızı böylesi bir kullanıma hazırlamanız gerekiyor.
Üretim sonrası fabrikadan çıkan otomobillerde bazı parçalar yüzde yüz hassasiyetten uzak olabiliyor. Her zaman düşük de olsa belirli bir hata payıyla üretilen bu parçalar genellikle aracın itici gücü olan motorda bulunuyor. Bu durumda motordaki kimi parçalar, olması gerekenden daha büyük veya pürüzlü yapılara sahip olabiliyor. Pürüzlü ve çıkıntılı yapılara sahip bu parçalar motorun diğer bileşenleriyle daha sıkışık çalışarak uzun vadede bazı aşınmalara sebep oluyor. Bundan kurtulmanın tek yolu da rodaj yapmak.
Rodaj, yeni alınan bir otomobilin motor ve aktarma aksamlarındaki hareketli parçaların birbiriyle uyumlu bir şekilde çalışabilmesi için uygulanması gereken sürüş kurallarına deniyor. Rodaj motorun yanı sıra lastik, fren ve debriyaj gibi sistemlerde de uygulanabiliyor. Doğru şekilde yapılan rodaj motorun ömrünü uzattığı gibi güç ve tork üretiminde daha verimli performanslar sunuyor. Peki otomobiller için hayati öneme sahip olan rodaj nasıl yapılır?
Rodaj nasıl yapılır?
Yeni bir motorun rodajına başlamadan önce dikkat edilmesi gereken noktaların başında rodajın süresi geliyor. Rodaj süresi ne kadardır veya rodaj kaç kilometrede yapılır diye merak ediyorsanız bu soruların cevabı otomobilden otomobile değişebiliyor. En doğru sonuca ulaşmak için üreticilerin kullanım talimatında belirlediği değerlere bakmak gerekiyor. Ancak rodaj mesafesinin genellikle 1000 ila 1500 kilometre arasında değiştiği söylenebilir.
Rodaj süresi boyunca arabayı yüksek devirlerde kullanmaktan kaçınmak gerekiyor. Özellikle ilk bin kilometre içinde arabayı en yüksek devir seviyesinin 2/3’si oranına kadar olan devirlerde kullanmak gerekiyor. Örnek vermek gerekirse 6 bin devirli benzinli bir otomobilde rodaj yaparken 4 bin devrin üzerine çıkmamak gerekiyor.
Rodaj sırasında uygulanması gereken sürüş kurallarından birini de gaz pedalı kullanımı oluşturuyor. Hızlanmaya çalışırken tam gaz kullanımından kaçınmak gerekiyor. Aracınızı düşük devirde kullanıyor olsanız bile gaz pedalına birden yüklenmemeniz gerekiyor. Ani gaz yüklenmeleri silindir içinde gerçekleşen yanmayı daha kuvvetli hale getirerek basınç artışına neden oluyor. Yanlış rodaj davranışlarından biri olan bu durum ilerleyen zamanlarda basınç kaybı oluşturarak motor ömrünün kısalmasına neden olabiliyor. Bu sebeple ilk 1500 kilometre içindeki sürüş tarzınız oldukça önemli.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise ilk bin kilometre içinde mümkün olduğunca değişken hızlarla hareket edilmesi. İdeal devir sınırları içinde kalmak şartıyla aracı farklı devirlerde kullanmak daha sağlıklı bir rodaj yapmanızı sağlıyor. Dolayısıyla hız sabitleyiciyi kullanmaktan ve sabit hızla gidilen uzun yolculuklardan kaçınmak gerekiyor.
Rodaj döneminde kalkış yapmadan önce motorun yeteri kadar ısınmış olmasına da oldukça önemli. Arabayı çalıştırdıktan sonra 30-60 saniye kadar bekleyerek motorun ısınmasını sağlayabilirsiniz. 1000-1500 kilometrelik ideal rodaj süresi tamamladıktan sonra aracı yüksek devir ve hızlarda kullanmaya başlayabilirsiniz.
Rodaj yapmak gerekli midir?
İleri seviye üretim teknolojileri rodaj sürelerini kısaltsa da bunu tamamen ortadan kaldırmakta yetersiz kalıyor. İster dizel ister benzinli olsun yeni alınan bir otomobilin rodaj sürecinden mutlaka geçmesi öneriliyor Rodajı yapılmayan araçlar bazı kötü sonuçları da beraberinde getirebiliyor. Peki rodajı yapılmayan araçlarda ne gibi sorunlar görülüyor?
Motordaki pistonların etrafında segman adı verilen parçalar bulunuyor. Conta görevi gören bu segmanlar yağ ve yanma odasını birbirinden ayırarak sızmaları önlüyor. Yeni otomobillerin motorundaki segmanlar sıkışık bir yapıda olduğundan silindir duvarını daha hızlı aşındırma eğilimde oluyor. Rodaj yapılmadığında segmanlar ideal esnekliğe ulaşamadığı için silindir duvarlarındaki aşınmayı sürdürüyor. Silindirlerdeki bu aşınmalar da basınç kaybına neden olarak hem performansı düşürüyor hem de motorun ömrünü kısaltıyor. Son olarak silindirdeki hasarlar uzun vadede motorun bazı parçalarının değiştirilmesini gerektirebiliyor.
