Araç parçalarını tanımak herhangi bir sorun ya da performans düşüklüğü durumunda size avantaj sağlar. Eğer sorunun nerede olduğu bilirseniz ya da en azından tahmin edebilirseniz çözüm için daha etkili adımlar atabilir, kendi başınıza yapabileceğiniz birkaç tamir ya da temizlik işlemi ile aracınızdan maksimum performans almaya devam edebilirsiniz. Bu nedenle de herkesin bildiği, temel ve büyük araç parçaları dışındaki yardımcı elemanları da tanımak oldukça önemlidir. Bu tür önemli yardımcılardan biri de motorun çalışma verimini doğrudan etkileyen gaz, diğer adıyla boğaz kelebeğidir.
Gaz Kelebeği Nedir?
Gaz kelebeği, motorun içerisine giren havanın miktarını kontrol eden parçadır. Bu parça genellikle benzinli araçlarda tanınır. Dizel motorlar da bulunur fakat çalışma prensibi daha farklıdır. Emme manifolduna girecek havanın miktarını ayarlamakla görevlidir. Boğaz kelebeği olarak da isimlendirilir.
Gaz Kelebeği Ne İşe Yarar?
Benzinli araçların hareket edebilmesi için motor içerisinde yakıtın hava ile karışarak yanması gerekir. Bu nedenle de motor sistemine hava akışı sağlayan önemli parçalar yer alır. Bunlardan biri olan gaz kelebeği de motorun düzgün çalışmasını sağlar. Siz gaza bastığınız anda konum sensöründen elektronik kontrol ünitesine (ECU) bilgi aktarılır. ECU sistemi de bu komutu gaz kelebeğine ileterek bu parçanın açılmasını sağlar. Bu sayede sizin belirlediğiniz gazın motor sayesinde hıza dönüşebilmesi için ihtiyaç duyulan hava motorun içerisine alınmış olur.
Gaz Kelebeği Nasıl Temizlenir?
Belli aralıklarla boğaz kelebeği temizleme işleminin yapılması gerekir. Çünkü tıpkı emme manifoldu gibi bu parça da hava akımı ve motorda yanan yakıtın isleri sebebiyle zaman içerisinde kirlenebilir. Bu da araçta performans düşüklüğü yaratır ve zaman içerisinde motora zarar verebilir. Parçanın temizliği konusundaki önemli detaylar ise şöyle sıralanabilir:
- Temizlik aşamasında bir uzmandan yardım alınmalıdır. Çünkü gaz kelebeği oldukça hassas bir parçadır ve hem düzgün hem de nazik bir biçimde temizlenmesi gerekir.
- Parçanın temizlenmesi için yerinden sökülmesi gerekir. Emme manifoldu ve hava filtresi ile aynı konumda bulunan parça düzgünce söküldükten sonra hem içindeki hem de etrafındaki artıklar dikkatli bir şekilde temizlenmelidir.
- Temizlik işlemi bittikten sonra özel cihazlar yardımı ile gaz kelebeğinin adaptasyonu yapılmalı ve fabrika ayarları araca tekrardan tanıtılmalıdır.
Gaz Kelebeği İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Gaz Kelebeği Kirli Olursa Ne Olur?
Gaz kelebeği düzgün bir şekilde ve belirli aralıklarla temizlenmezse kelebek yüzeyi yanmış yakıt ve kurum kaplayabilir. Aynı şekilde parçanın içi de kir dolabilir. Bu durum aracın içerisine girmesi gereken hava miktarının düzgün ayarlanamamasına sebep olur. Gaz kelebeği düşük performansla çalıştığında araç size istediğiniz gaz miktarını verebilmek için daha fazla hava almaya başlar. Bu da motora gereğinden daha fazla hava dolmasına sebep olur. Bu durumun devamında da yakıt tüketimi artar. Ayrıca gaz kelebeği ne kadar fazla hava alırsa alsın düzgün bir şekilde çalışamadığı için araç daha fazla yakıt tüketmesine rağmen performansı düşer.
Gaz Kelebeği Arızası Nasıl Anlaşılır?
Gaz kelebeğinde bir arıza olursa aracın hava alma ve yakıt yakma sistemlerinde hatalar gözlenebilir.
Gösterge panelinde motor arıza ışığı yanabilir. Hava akış miktarında sorun yaşandığında aracın motorunda bir sorun varmış gibi görünebilir.
Motora dolması gereken hava alınamadığında araç düzgün çalışmaz. İlk marşa bastığınızda aracın geç çalıştığını gözlemleyebilirsiniz.
Eğer aracınız rölantideyken siz hiç gaz vermediğiniz halde rölanti değeri dalganıyorsa ve gerektiği gibi sabit kalamıyorsa gaz kelebeğinde bir sorun olduğunu düşünebilirsiniz.
Boğaz Kelebeği Adaptasyonu Yapılmazsa Ne Olur?
Sökülen boğaz kelebeğinin yeniden takılması öncesinde adaptasyon işleminin yapılması gerektiğini söylemiştik. Bu işlem aracın motor kontrol ünitesinin çıkarılıp yeniden takılan ya da tamamen değiştirilen parçayı yeniden tanıması için önemlidir. Eğer yapılmazsa araç düzgün çalışmaz ve parçanın kirli ya da arızalı olması durumunda yaşanan sorunlar ortadan kalkmayabilir. Yeni nesil araçlarda bu tür adaptasyon ayarları bilgisayarla kolay bir şekilde yapılabilir. Siz de son teknoloji otomobilleri incelemek isterseniz Toyota modellerine göz gezdirebilirsiniz.
