Otomobiller kullanıcıların karşısına her geçen yıl şaşırtıcı teknolojilerle çıkmayı başarıyor. Performans iyileştirmeleri, modern tasarımlar ve güvenlik teknolojileri her modeli bir öncekinden daha iyi bir noktaya taşımaya yetiyor. Otomobillerdeki her donanım gibi aydınlatmalar da sürekli bir gelişim ve dönüşüm içinde. Eskiden sürücüler halojen farlarla yetinmek zorundayken günümüzde çok farklı aydınlatma teknolojileri mevcut. Bu anlamda xenon ve LED farlar öne çıkan bazı özellikleriyle sürücülerin en çok tercih ettiği far tiplerinin başında geliyor. LED farların nasıl çalıştığını veya xenon far ile LED far arasındaki farkların ne olduğunu merak ediyorsanız hepsi bu yazıda.
LED far nedir?
Işık yayan diyot anlamına gelen LED (Light Emitting Diode) teknolojisi temelde yarı iletken forma sahip, ışık yayan bir devre elemanı olarak tanımlanıyor. Aydınlatmada diğer alternatiflerine göre nispeten yeni bir teknoloji olan LED’ler ilk üretildiğinde yalnızca elektronik cihazların gösterge ışıklarında kullanılıyordu. Zamanla geliştirilen bu teknoloji günümüzde ortam aydınlatmaları ve televizyonlar başta olmak üzere pek çok noktada kullanılıyor. LED ışıklarının yaygın kullanım alanlarından biri de otomobiller. Far ampulü olarak kullanılan LED’lerin halojen ve xenon ampullerden ayrılan birçok özelliği bulunuyor.
LED farların özellikleri nelerdir?
Otomobillerde giderek yaygınlaşan LED aydınlatma teknolojisinin birçok özelliği bulunuyor:
- Sarı ışık üreten halojen ampullerin aksine beyaz bir ışık üreten LED lambalar çok daha az enerji tüketiyor. Bu da otomobiller için daha az yakıt tüketimi ve daha düşük emisyon değerleri anlamına geliyor.
- LED’lerin halojen ve xenon’lara göre daha uzun ömürlü oldukları herkesçe bilinen bir gerçek. Halojenlerdeki gibi bir filamanı bulunmadığı için patlama riski de olmayan LED lambaların ömrü genellikle arabaların ömrüyle eş değer biçimde.
- LED’ler dağınık bir ışık yerine yönlendirilebilen doğrusal ışıklar üretiyor. Bu da otomobil üreticilerinin LED’leri kullanarak akıllı teknolojiler üretmesine olanak sağlıyor. Örneğin bazı üst sınıf araçlarda sensöre sahip olan LED farlar uzun farlar açıkken karşıdan bir araba geldiğinde onu algılayarak ışık huzmelerini yönlendirebiliyor. Bu sayede sürücüler uzun farlarını sürekli olarak açık bırakabiliyor.
LED farlar nasıl çalışır?
Yalnızca tek bir yöne giden akımla çalışan LED lambalar yarı-iletken bir devreye sahip. LED’lerde akım, metal ve kauçuk arasında bir iletkenlik değerine sahip yarı-iletken malzeme üzerinden katottan anoda geçiyor. Bu yarı iletken maddenin üzerinden geçen akım, foton ışıkları yayarak aydınlatmayı sağlıyor. Basit bir çalışma prensibine sahip olan bu aydınlatma türü, nispeten daha az akım gerektirdiği için önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlıyor.
LED ve xenon far arasındaki farklar nelerdir?
LED ve xenon far arasındaki farklardan bahsetmeden önce xenon’lardan kısaca bahsetmekte yarar var. Xenon farlardaki ışık xenon gazına sahip bir ampulün içindeki bir çift elektrotun yüksek voltaj oluşturmasıyla meydana geliyor. Beyaz-mavi aralığında bir ışık yayan xenon farlar yalnızca yolu aydınlatmakla kalmıyor aynı zamanda kötü hava koşullarında da iyi bir görüş sağlıyor. LED ve xenon farlar arasında seçim yapmakta zorlanıyorsanız her iki far tipinin avantajları ve dezavantajları hakkında bilgi sahibi olmak işinizi kolaylaştırabilir.
Öncelikle LED farların xenon farlardan daha maliyetli olduğunu belirtmek gerekiyor. Ancak xenon farlar LED’lere göre daha karmaşık bir yapıya sahip olduklarından montaj aşamasında bir miktar uğraştırıcı olabiliyor. Söz konusu kullanım ömrü olunca ise LED farlar xenon’lardan daha iyi bir performans sergiliyor. Daha çok arabalara estetik bir görünüm katmak amacıyla tercih edilen xenon farlar yaydığı yüksek ışıktan dolayı daha fazla enerji tüketiyor. Öte yandan xenon farların yaydığı yüksek dalga boyuna sahip ışıklar görüş mesafesini uzatarak sürücülerin güvenli bir sürüş yapmasını sağlasa da karşıdan gelen sürücülerin gözlerini aldığı için tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Son olarak xenon’lar çalışma prensibinden dolayı açıldıktan 1-2 saniye sonra istenen parlaklık seviyesine ulaşabiliyorken, LED farlarda anında tam parlaklık elde ediliyor.
