Geçmişten günümüze birbirinden farklı özelliklerde ve çalışma stillerinde üretilen arabalar hakkında çok sayıda mitten söz etmek mümkün. Bunlardan biri de soğuk havalarda araç kullanmak ile ilgili. Soğukta araç kullanmadan önce araçların belirli bir süre rölantide çalıştırılması, geçmiş yıllardan gelen bir alışkanlık. Ancak modern otomobillerdeki gelişmiş sistemler sayesinde bu uygulama artık bir efsaneye dönüşmüş durumda. Hatta soğuk bir kış gününde yola çıkmadan önce arabayı rölantide bekletmek motora zarar veriyor.
Kışın araba motorunu ısıtmak gerekli mi?
Kış aylarında araçların motorunu ısıtma pratiği eski teknolojiye sahip karbüratörlü motorlardan kalma bir alışkanlık. Karbüratörlü motorların ısınmak için birkaç dakikaya ihtiyaç duymasının ardındaki sebep ise bu motorların soğuk havalarda motora giren benzin miktarını değiştirmek için sensörlere sahip olmamasıydı. Bu sebeple arabaların stop etmemesi için araçların bir süre rölantide çalışması gerekiyordu.
Modern otomobiller ise soğuk havanın etkilerini telafi etmek için motorda ateşlenen hava-yakıt karışımına daha fazla yakıt pompalayan sensörler ile donanmış durumda. Motorun uzun süre rölantide kullanılması, yağı motor silindirlerinden ve pistonlardan uzaklaştırdığı için motor parçalarının ömrünün kısalmasına sebep oluyor. Bu sebeple aracınızı soğuk havada sürüşe hazırlamak için yapılacak en iyi şey, onu hareket ettirmek oluyor.
Araba motoru ne kadar sürede ısınır?
Aracınıza bindikten sonra eski alışkanlığınız olan rölantide bekleme davranışını terk ettiyseniz, motor sağlığı açısından önemli bir adım atmış sayılırsınız. Ancak yine de arabayı çalıştırır çalıştırmaz gaza basmak çok da faydalı bir eylem değil. Bu noktada yapılması gereken şey 4-5 dakikalık rölanti süreleri yerine emniyet kemerini takabileceğiniz süre kadar bekleme yapmanız. Bu da marşa bastıktan sonra yaklaşık 5-10 saniyelik bir bekleme süresine denk geliyor. Bu sayede motordaki akışkanların gerekli birimlere ulaşmasını sağlayabilirsiniz. Araba motorunun ısınması için beklemek motora zarar vereceği için hava sıcaklığına göre değişen ısınma süresini sürüşün içine dahil etmelisiniz.
Benzinli/dizel motor arasından hangisinin daha çok ısınmaya ihtiyacı var?
Bu sorunun cevabını anlayabilmek için benzinli ve dizel motorların çalışma prensiplerinden kısaca bahsetmek gerekiyor. Dizel motorlarda yakıt ve havanın ateşlemesi sıkıştırılma ile sağlanırken, benzinli motorlarda ateşleme bujiler aracılığıyla yapılıyor. Sıfırdan motor çalıştırırken motorun talep ettiği ısıyı aldığından emin olmak gerekiyor. Peki sorunun çözümü rölantide mi?
Dizel motorlar sıkıştırma ısısı eksikliğinden dolayı soğuk havalarda çalışmakta bazen zorlanabiliyor. Bu sebeple motorun sorunsuz çalışabilmesi için bir ısıtma cihazı olan kızdırma bujileri kullanılıyor. Nispeten eski model arabalarda sürücü anahtarı ON konumuna getirdiğinde bu kızdırma bujileri devreye girerek ihtiyaç duyulan ısı sağlanıyor. Ön ısıtma olarak da adlandırılan bu işlem yeni model dizel motorlarda daha da basitleştirilmiş bir sistemle çalışıyor. Sürücüler arabanın kilidini veya kapısını açtığı anda kızdırma bujileri devreye girerek rölanti süresini kısaltıyor. Eski model dizellerde ısınma için bekleme süresi yaklaşık olarak 30 saniye civarındayken yeni teknolojilerde bu bekleme süresi 6-8 saniye arasında değişiyor.
Söz konusu benzinli motorlar olunca durum biraz daha farklı. Dizel motorlarda sürüşe başlamadan önce motoru ısıtmak bir gereklilik olsa da benzinlilerde değil. Çünkü benzinli motorlar soğuk havalarda hava-yakıt karışımının daha fazla pompalanmasını sağlayan gelişmiş sensörlere sahip. Motordaki yağ gibi akışkanların kendine gelmesi için benzinli araçlarda 30 saniyelik bir rölantinin gerekli olduğu söylense de -40 derece sıcaklıklarda bile akışkanlığını koruyan yeni motor yağı teknolojileri bu inanışı da ortadan kaldırmış durumda. Özetle soğuk havalarda dizel otomobillerin sorunsuz bir şekilde çalışabilmesi için daha fazla ısınmaya ihtiyacı olduğunu belirtmek gerekiyor.
